терминов: 2396
страница 7 из 48
надко́л
м. катыш, катык, шелше, шелтем
    вставить клин в надкол чурбана пÿчкыш шелшыш ишкым шындаш
надколо́ть
сов. что (расшепить слегка, не раскалывая до конца) руал(ын) печкалтараш, изиш(ак) каташ (шелаш)
    надколоть полено пугомылям изиш(ак) шелаш
надколо́ться
сов. печкалташ, шелалташ, катлаш
надко́стница
ж. анат. лу ÿмбал чора
    воспаление надкостницы лу ÿмбал чора пуалмаш
надку́с
м. пурлмо вер
надкуси́ть
сов. что пурлаш, пурлын налаш
надку́сывать
несов. см. надкуси́ть
надла́мывать
несов. см. надлома́ть, надломи́ть
надла́мываться
несов. см. надломи́ться
надлежа́ть
несов. безл. кому-чему с неопр. кӱлеш
    вам надлежит завтра явиться тыланда эрла толаш (мияш) кӱлеш
надлежа́щий
прил. кӱлеш
    принять надлежащие меры кӱлеш мерым ышташ
надло́м
м.
1. (действие) печкалтмаш, печкалтарымаш, пеле тодылмаш; пеле тодылалтмаш
2. (надломленное место) печкалтме вер
3. перен. (душевный) кумыл волымаш
надлома́ть
сов. разг. см. надломи́ть
надломи́ть
сов.
1. что тодылаш
    надломить ветку черёмухи ломбо укшым тодылаш
2. кого-что перен. (ослабить, подорвать) волташ, кӱрлаш
    надломить силы вийым волташ
надломи́ться
сов.
1. тодылалташ
    сук надломился укш пеле тодылалтын
2. перен. начаремаш, начарешташ
    его здоровье надломилось тудын тазалыкше начарештын
надме́нно
нареч. моктанен, кугешнен
надме́нность
ж. моктанымаш, кугешнымаш
    говорить с надменностью кугешнен ойлаш
надме́нный
прил. моктаныше, кугешныше
надмоги́льный
прил. шӱгар ӱмбалысе
І
над, надо
предл. с твор.п.
1. (поверх, выше кого-чего-л.) ӱмбалне
    птицы кружились над нами ка­йык-влак мемнан вуй ӱмбалнына пӧрдыныт
2. (указывает направленность действия):
    задуматься над чем-либо иктаж-мо нерген шонаш
    сидеть над книгой книгам тыршен лудаш (возаш)
3. (по отношению к кому-чему-л.) шотышто, деч, дене (таҥастарымаште)
    превосходство над сверстниками иктаҥаш-влак деч виянрак лиймаш
ІІ
на́до
в знач. сказ. безл. кому-чему и с неопр. кӱлеш
    ему надо лечиться тудлан эмлалташ кӱлеш
    ◊ так и надо тыгак кӱлеш
    Что надо! (очень хороший) Сай! (Пеш сай!)
на́добно
в функц. сказ. обычно с инф. нар.-разг. кӱлеш
    надобно посоветоваться каҥашаш кÿлеш
на́добность
ж. кӱлеш, кӱлешлык
    по мере надобности кӱлмӧ семын
надое́да
м. и ж. разг. пижедылше (йыгыжтарыше) еҥ
надоеда́ние
с. пижедылмаш, йыгыжтарымаш
надоеда́ть
несов. см. надое́сть
надое́дливо
нареч. йыгыжтышын, рÿден
    вести себя надоедливо шкем йыгыжтышын кучаш
    просить надоедливо рÿден йодаш
надое́дливый
прил. йыгыжге, йыгыжтарыше, шерым темыше, йычык
    надоедливый человек йыгыжтарыше айдеме
надое́сть
сов. кому-чему чем и без доп.
1. йыгыжтараш, йыгыжтарен пытараш, шерым темаш
    они надоели друг другу нуно ваш-ваш шерым теменыт
2. безл. йыгыжгаш, йыгыжген пыташ, шер темаш
    мне надоело молча сидеть шып шинчен, мыйын шерем темын
надои́ть
сов. что, чего лӱштен налаш
    надоить ведро молока (ик) ведра шӧрым лӱштен налаш
надо́й
м. с.-х. шӧр лектыш, шӧр лӱштыш
надо́лго
нареч. кужунлан, шукылан, кужу (шуко, ятыр) жаплан
    он уехал надолго тудо кужу жаплан каен
надорва́ть
сов. что
1. изиш кушкедаш
    надорвать конверт конвертым изиш кушкедаш
2. перен. локтылаш, пытараш
    надорвать голос йӱкым локтылаш
    надорвать силы вийым пытараш
надорва́ться
сов.
1. (слегка разорваться) изиш кушкедлаш (кушкедалташ)
    платок надорвался шовыч изиш кушкедлен (кушкедалтын)
2. перен. разг. (повредить внутренние органы) кӧргым тарваташ, кӧргӧ тарванаш
    надорваться, поднимая тяжесть нелым нӧлтен, кӧргым тарваташ
надоу́мить
сов. кого разг. ойым (каҥашым) пуаш
надпа́рывать
несов. см. надпоро́ть
надпи́л
м. пÿчкыш
надпи́ливать
несов. см. надпили́ть
надпили́ть
сов. что изиш пӱчкаш
    надпилить доску оҥам изиш пӱчкаш
надпи́лка
ж. пÿчкыш
надписа́ть
сов. что
1. (сделать надпись) ӱмбалан возаш (возен шындаш)
    надписать книгу книга ӱмбалан возен шындаш
2. (написать что-л. выше написанного ранее) (кӱшан) возаш (возен шындаш)
    надписать пропущенную букву (мондалт, киен) кодшо буквам возаш
надпи́сывать
несов. см. надписа́ть
на́дпись
ж. возыш, возымаш
надпоро́ть
сов. что изиш кушкедаш
надпо́чечник
м. верге ончыл ту
надра́ть
сов. что, чего кушкедаш, тӧргалташ, кушкедын (тӧргалтен) опташ
    надрать много коры пушеҥге шӱмым ятыр тӧргалтен опташ
    ◊ надрать уши пылышым кӱраш
надре́з
м.
1. (действие) изиш (пыртак) пӱчмаш
2. (надрезанное место) пӱчмӧ пале (олмо)
    глубокий надрез келгын пӱчмӧ пале
І
надре́зать
сов. что изиш пӱчкаш
    надрезать арбуз арбузым изиш пӱчкаш
ІІ
надреза́ть
несов. см. надре́зать
надре́зывать
несов. см. надре́зать
надруба́ть
несов. см. надруби́ть
надруби́ть
сов. что изиш руалаш, изиш руал(ын) шелаш
    надрубить бревно пырням изиш руалаш