терминов: 805
страница 6 из 17
изма́зывать(ся)
несов. см. изма́зать, изма́заться
изма́тывать
несов. ярныкташ, ярныктараш, лунчыртараш
    жара изматывала нас шокшо мемнам ярныктарен
изма́тываться
ярнаш, ярнен пыташ
    занимаясь целыми днями тяжёлой работой, бурлаки изматывались кечыгут неле пашам ыштен, бурлак-влак моткоч ярненыт
измельча́ние
с.
1. (состояние по гл. измельча́ть І) куакшеммаш, куакшемме, талякаҥмаш, талякаҥме
    измельчание ручья эҥерын куакшеммыже (талякаҥмыже)
2. (вырождение) тыгыдеммаш, тыгыдемме, иземмаш, иземме
    измельчание скота вольыкын иземмыже (тыгыдеммыже)
измельча́ть
І
сов.
1. (стать мелким, неглубоким (о реках, водоёмах и т.п) куакшемаш, талякаҥаш
    озеро измельчало ер куакшемын
2. (стать мелким, небольшим по величине, размерам) тыгыдемаш, иземаш
    лес поредел, измельчал, превратился в мелкую чащу чодыра шуэме, тыгыдеме, чашкерыш савырныш
ІІ
несов. см. измельчи́ть
измельче́ние
с. тыгыдемдымаш
    измельчение комьев земли рок комыля-влакым тыгыдемдымаш
измельчи́ть
сов. что тыгыдемдаш
    измельчить зёрна пырчым тыгыдемдаш
изме́на
ж.
1. (предательство) ужалымаш, измене
    измена родине шочмэл(ым) ужалымаш
2. (отказ от чего-л.) ондалымаш, кудалтымаш
измене́ние
с.
1. (действие) вашталтымаш
    изменение поведения койышым вашталтымаш
2. (состояние) вашталт­маш
    изменение природы пӱртӱс вашталтмаш
3. (поправка) вашталтыш
    внести в статью изменение статьяшке вашталтышым пурташ
измени́ть
І
сов. что (видоизменить) вашталташ, вестӱрлемдаш, молемдаш
    изменить договор ойвидышым вашталташ
ІІ
сов.
1. кому-чему (предать) ужалаш, изменым ышташ
2. чему (нарушить обещание) пудыр­таш
    изменить слову мутым пудырташ
3. кому-чему (нарушить верность) ондалаш, кудалташ, йӧратымым чарнаш
    ◊ память ей изменила ок шарне
    счастье ему изменило пиалже уке (пиалан огыл)
    силы мне изменили вием пытыш
измени́ться
сов. вашталташ, вестӱрлемаш, молемаш
    погода сильно изменилась игече чот вашталте
изме́нник
м.
1. (предатель) изменым ыштыше, ужалыше
2. разг. уст. (в любви, дружбе) ондалыше, кудалтыше
изме́нчивость
ж.
1. (непостоянство) вашталтмаш; вашталт(ын) толмаш, вашталт(ын) шогымаш
2. биол. вашталт(ын) толмаш (шогымаш)
изме́нчивый
прил. (непостоянный) вашталтшан, молемшан
    изменчивая погода вашталтшан игече, молемшан игече
изменя́емость
ж. вашталтмаш
    изменяемость слова по падежам мутын падеж дене вашталтмашыже
изменя́емый
прич. в знач. прил. вашталтше
    изменяемые части речи вашталтше ойлымаш ужаш-влак
измере́ние
с.
1. (действие) висымаш, вискалымаш
    измерение длины кужытым висымаш
2. мат. (мера) измерений
    в кубе три измерения кубышто кум измерений
измери́мый
прил. висаш лийме
    измеримая величина висаш лийме кугыт
измери́тель
м. техн. висыме прибор, висыме ӱзгар, измеритель
    измеритель давления воздуха южын темдыме куатшым висыме прибор
измери́тельный
прил. вискалыме
    измерительные приборы вискалыме прибор-влак (ӱзгар-влак)
изме́рить
сов. что висаш, висен налаш, висен ончаш
    измерить глубину колодца тавын келгытшым висаш
    измерить больному температуру черлыеҥын температуржым висен ончаш
измеря́ть
несов. вискалаш; см. изме́рить
измождённый
прил. ярнен пытыше, лунчырген пытыше
    измождённое лицо лунчырген пытыше чурий
измолоти́ть
сов. что с.-х. шийын пытараш, кырен пытараш, кырен опташ
    измолотить запас ржи уржа запасым шийын пытараш
    измолотить сноп до последнего зёрнышка кылтам пырче кодде кырен пытараш
измоло́ть
сов. что йоҥыштен пытараш
    измолоть всё зерно уло пырчым йоҥыштен пытараш
измоло́ться
сов. йоҥышталт(ын) пыташ
    зерно измололось пырче йоҥышталт(ын) пытен
измо́р
м.:
    брать (или взять) измором 1) (захватить, одолеть) шужыктен орландарен налаш; 2) перен. йыгыжтарен ячен налаш
и́зморозь
ж. покшым
    на комбайны пала изморозь комбайн-влак ӱмбак покшым возын
и́зморось
ж. (очень мелкий дождь) шыжа, шыжа йӱр, пунйӱр
    идёт изморось шыжа йога
    осенняя изморось шыжымсе пунйӱр
измота́ть
сов. кого-что разг. ярныктарен пытараш, элныктарен пытараш, лунчыртен пытараш
    измотать врага тушманым лунчыртен пытараш
    измотать рабочих пашазе-влакым ярныктарен пытараш
измота́ться
сов. разг. ярнен пыташ, элнен пыташ, лунчырген пыташ
изму́чить
сов. кого-что орландарен пытараш, индырен пытараш
    измучить вопросами йодыш дене индырен пытараш
изму́читься
сов. орланен пыташ, индыралт(ын) пыташ
измыва́ться
несов. над кем-чем и без доп. разг. (издеваться) мыскылаш, игылташ
    ребята будут измываться рвезе-влак мыскылаш тӱҥалыт
измы́слить
сов. шонен лукташ
измышле́ние
с.
1. шонен лукмаш
2. шоя, шояк
    гнусное измышление шакше шоя
измышля́ть
несов. что (выдумывать) шонкален луктедаш
    измышлять всякие небылицы тӱрлӧ лийын кертдымашым шонкален луктедаш
измя́ть
сов. что туржын пытараш, нодаш
    измять платье тувырым туржын пытараш
измя́ться
сов. туржалт(ын) пыташ
изна́нка
ж. кӧргӧ вел, кӧргӧ могыр, тупынь вел, тупынь могыр
изнаси́лование
с. виешлымаш, намыслымаш
изнаси́ловать
сов. кого виешлаш, намыслаш
изна́шивание
с. тӱганымаш, йыгалт(ын) пытымаш
    предохранить части машины от изнашивания машинан ужашыже-влакым тӱганымаш деч арален кодаш
изна́шивать
несов. чиен тӱгаташ, тӱгаташ
изна́шиваться
несов. тӱганаш
изне́женный
прич. в знач. прил. нечке, нечкештарыме, нечкыш колтымо
    изнеженный человек нечкыш колтымо еҥ
изне́живать(ся)
несов. см. изне́жить, изне́житься
изне́живать(ся)
несов. см. изне́жить, изне́житься
изне́жить
сов. кого нечкештараш, нечкыш колташ
    изнежить ребёнка йочам нечкыш колташ
изне́житься
сов. нечкешташ, нечкыш каяш