терминов: 2396
страница 4 из 48
нагада́ть
сов. кого-что разг. мужед(ын) (ончен, кучен, кучыктен) пуаш
нага́дить
сов. прост. в разн.знач. шакшылен (шакшемден, шапшаклен, амыртен) шындаш (кодаш)
нага́дывать
несов. см. нагада́ть
нага́йка
ж. лупш, нагайке
нага́р
м.
1. (обуглившийся кончик фитиля, лучины и т.п., образующийся при горении) когар(ге)
2. (окалина на металле, образующаяся при горении) кӱртньышур
нагиба́ние
с. лывыртымаш, пӱгыртымаш, пӧштырташ, пӱгымаш, тӱҥдымаш, кумык ыштымаш (о го­лове)
нагиба́ть
несов. что см. нагну́ть
нагиба́ться
несов. см. нагну́ться
нагишо́м
нареч. разг. чаранек, чараматын, чараматырын
нагла́дить
сов. что, чего разг.
1. (хорошо выгладить) шымарташ, гладитлаш, шымартен (гладитлен) шындаш
2. (в каком-л. количестве) шымартен (гладитлен) опташ
    нагладить много белья шуко тувыр-йолашым шымартен (гладитлен) опташ
нагла́живать
несов. см. нагла́дить
нагле́ть
несов. йылкынаш, намысдыме (вожылдымо, сӱрза) лияш
нагле́ц
м. намысдыме, вожылдымо, сӱрза, тегыт шӱргӧ
на́гло
нареч. йылкынен, намысдымын, вожылдымын
на́глость
ж. йылкынымаш, намысдымылык, вожылдымылык, сÿрзалык
    наглость бюрократов бюрократ-влакын сÿрзалыкышт
наглота́ться
сов. чего йӱын (нелын, шӱлен) темаш, йӱын шындаш (ситараш), шӱлен ситараш
    наглотаться пыли пуракым йӱын темаш
на́глухо
нареч.
1. (плотно) пич
    наглухо закупорить банку банкым пич петырен шындаш
2. (прочно) чот, чоткыдын, пеҥгыдын
    наглухо затянуть ремень ӱштым чот шупшын шындаш
3. (на все пуговицы) вошт, мучко
    наглухо застегнуться мучко полдышташ
на́глый
прил. намысдыме, вожылдымо, сӱрза
    наглый взгляд намысдыме ончалтыш
нагляде́ться
сов. на кого-что и без доп. ончен темаш (ситараш), шер теммеш(ке) ончаш
нагля́дно
нареч. раш, шинчалан койшын
    показать что-либо наглядно иктаж-мом раш ончыкташ
нагля́дность
ж. раш, рашлык
    привести пример для наглядности раш лийже манын, примерым ончыкташ
нагля́дный
прил.
1. (убедительный, очевидный) раш, ӱшандарыше
    наглядный пример раш пример
2. (служащий для показа) ончыкташ ыштыме, наглядный
    наглядные пособия наглядный пособий-влак
наглянцева́ть
сов. что ялдыратыш дене леведаш
    наглянцевать фотографию фотосӱретым ялдыратыш дене леведаш
нагна́иваться
несов. см. нагнои́ться
нагна́ть
сов.
1. кого-что (догнать) поктен шуаш
    нагнать беглеца шылын куржшым поктен шуаш
2. что, кого-чего разг. (сосредоточить в одном месте) конден темаш
3. что, чего, на кого перен. разг. (внушить какое-л. чувство):
    нагнать скуку шӱлыкаҥдаш
    ◊ нагнать цену акым чот кӱзыкташ
нагнести́
сов. см. нагнета́ть
нагнета́тельный
прил. тулымо
    нагнетательный насос тулымо насос
нагнета́ть
несов. что техн. пошаш, пошен шындаш (дым), тулаш, тулен пурташ
    нагнетать дым в улей омарташке шикшым пошаш
    нагнетать воздух южым тулен пурташ
нагное́ние
с. шӱяҥмаш
нагнои́ться
сов. шӱяҥаш
    рана нагноилась сусыр вер шӱяҥын
нагну́ть
сов. кого-что
1. (сгибая, наклонить) лывырташ, пӱгырташ, пӱгыралташ, пӱгаш, тӱҥдаш, кумык ышташ (о голове)
    нагнуть ветку укшым лывырташ
2. (изготовить гнутьём в каком-л. количестве) пӱген (тӱҥден) опташ
    нагнуть дуг пӱгӧ-влакым тӱҥден опташ
нагну́ться
сов. лывыргаш, пӱгырнаш, пӱгырналташ, пӱгыргалташ, кумык лияш
нагова́ривать
несов. см. наговори́ть
нагово́р
м. разг. (клевета) шоя, шояк
наговори́ть
сов.
1. что, чего (сказать) ойлен (ойлышт(ын) кышкаш
    он наговорил разной чепухи тудо тӱрлӧ кӱлеш-оккӱлым ойлышт кышкыш
2. на кого-что разг. (наклеветать) шояклаш, шоям ойлышташ
наговори́ться
сов. с кем и без доп. разг. шер теммеш(ке) мутланаш (кутыраш)
наго́й
прил. чара, чарамогыра
на́голо
нареч.
1. (о стрижке) йыклык, чыла
    остричь голову наголо ӱпым йыклык тӱредаш
2. только наголо́ (вынув из ножен) чараш луктын
    с шашками наголо шашкым чараш луктын
на́голову
нареч. пырчын, пуракын
    разбить врага наголову тушманым пырчын шалаташ
наголода́ться
сов. разг. шужаш, шужен пыташ
наго́льный
прил.:
    нагольный тулуп ӱмбалдыме ужга (тулуп)
нагоня́й
м. разг. шокшым пуымаш (пуртымаш), кушкед(ын) налмаш (перен.), чот вурсымаш (вурсалтмаш)
    получить нагоняй чот вурсалташ
    дать нагоняй шокшым пуаш (пурташ)
нагоня́ть
несов. см. нагна́ть
нагора́живать
несов. см. нагороди́ть
нагора́ть
несов. см. нагоре́ть
нагорева́ться
сов. разг. ойгырен уташ
нагоре́ть
сов.
1. (дать нагар) йӱлен шӱчаҥаш
    свеча нагорела сорта йӱлен шӱчаҥын
2. безл. чего разг. (о горючем, электричестве и т.п.) йӱлаш, йӱлен пыташ
    электричества нагорело на пятьсот рублей электричестве вичшӱдӧ теҥгеашым йӱлен
3. безл. разг. (о наказании, выговоре) логалаш, пернаш, шокшо пураш
наго́рный
прил. курыкан
    нагорная страна курыкан эл
нагороди́ть
сов. что, чего
1. (перегородки, заборы и т.п.) шуко ыштыл(ын) пытараш (шындаш)
2. перен. прост. (наговорить) ойлышт(ын) пытараш
    нагородить всякой чепухи кӱлеш-оккӱлым ойлышт пытараш
3. прост. (нагромоздить) орален шындаш
    нагородить кучу всякого хлама тӱрлӧ торым (шӱкшакым) орален шындаш
наго́рье
с. кӱкшака вер