терминов: 129
страница 1 из 3
уда́бривать
несов. см. удо́брить
уда́в
м. зоол. удав
удава́ться
несов. см. уда́ться
удави́ть
сов. кого
1. пиктен пушташ
2. перен. (пресечь силой; подавить) пызыралаш, темдалаш, пушландараш, тӱнчыктараш
удави́ться
сов. разг. пикталташ, пикталт(ын) колаш
удале́ние
с.
1. (отдаление) тораҥдымаш, торымаш, кораҥдымаш; торлымаш, кораҥмаш
    удаление от города ола деч торлымаш
2. колтымаш, кораҥдымаш, поктен лукмаш (колтымаш)
    удаление из жизни илыш гыч поктен колтымаш
3. лукмаш, пытарымаш
    удаление зуба пӱйым лукмаш
удали́ть
сов.
1. кого-что (отдалить) тораҥдаш, тораш
    удалить предмет от глаз ӱзгарым шинча деч тораҥдаш
2. кого (заставить уйти) колташ, кораҥдаш, поктен лукташ (колташ)
    удалить посторонних ӧрдыж еҥым поктен лукташ
3. что (уничтожить; вырвать) лукташ, пытараш
    удалить зуб пӱйым лукташ
удали́ться
сов.
1. (отдалиться) торлаш, тораҥаш
    удалиться от дома пӧрт деч торлаш
2. (уйти) каяш
    удалиться в свою комнату шке пӧлемыш каяш
удало́й
прил. лӱддымӧ, чулым, паче
уда́лый
прил. лӱддымӧ, чулым
у́даль
ж. лӱддымылык, чулымлык
удальство́
с. разг. см. у́даль
удаля́ть(ся)
несов. см. удали́ть, удали́ться
удаля́ть(ся)
несов. см. удали́ть, удали́ться
уда́р
м.
1. (толчкообразное колебание (сердца, пульса) шер кырымаш
2. (чем-л.) перымаш, тӱкымаш, мушкындымаш
3. (звук, стук) йӱк, савыш
    удар грома кӱдырчӧ йӱк
4. (стремительное нападение) кержалтмаш
    танковый удар танк-влак кержалтмаш
5. перен. (тяжёлое потрясение) ойго, эҥгек
    его уход был ударом для мамы тудын кайымыже авалан кугу ойго лийын
6. (острое нарушение мозгового кровообращения) кенета вӱргорно кӱрлмаш
7. спорт. удар
    штрафной удар штрафной удар
8. (столкновение) пералтмаш, перылтыш
    ◊ быть под ударом туткарыште лияш
    ставить под удар туткарыш пурташ, лӱдыкшым ышташ
ударе́ние
с. лингв. пералтыш
уда́рить
сов.
1. кого-что, во что, по чему пераш, перен колташ (пуаш, шындаш)
    ударить палкой тоя дене пераш
2. что, во что (ударами известить о чём-л.) кыраш
    часы ударили полночь шагат пелйӱдым (пелйӱдлан) кырен
    ударить в колокол чаҥым кыраш
    ударил гром кӱдырчӧ рашкалтен
    ударил выстрел лӱйымӧ йӱк шергылт(ын) каен
    ◊ не ударить в грязь лицом намысыш пураш огыл
    вино ударило в голову арака вуйыш кӱзен
    ударить по карману окса шотышто эҥгекым ышташ
    ударить по рукам кидым ваш пераш (кутырен келшаш)
уда́риться
сов.
1. обо что, чем, во что пералташ, пернаш
    удариться головой вуй дене пералташ
    мяч ударился в дверь мече омсаш перныш
2. перен. разг. лупшалташ
    удариться в крайность тӱргоч лупшалташ
уда́рник
м. ударник
уда́рница
ж. ударнице
уда́рно
нареч. ударнын
    ударно работать пашам ударнын ышташ
уда́рный
прил.
1. (передовой в выполнении планов и норм, отличающийся высокой производительностью труда) ударле, ударный
    ударная бригада ударле бригаде
    ударное задание ударный заданий
2. лингв. пералтышан
    ударный слог пералтышан мутлончо
3. (действующий при помощи удара, возникающий в результате удара) ударный
4. (наносящий решающий удар) ударный
    ударная войсковая группа ударный войсковой группо
ударя́ть(ся)
несов. см. уда́рить, уда́риться
ударя́ть(ся)
несов. см. уда́рить, уда́риться
уда́ться
сов.
1. (завершиться удачно) шотлан (йӧнеш) толаш
    операция удалась операций шотлан толын
2. безл. кому и с неопр. (посчастливиться) верешташ, пернаш, пиал логалаш
    ему удалось хорошо устроиться тудлан сайын верланаш пиал логалын
уда́ча
ж. шотлан (йӧнеш) толмаш, пиал
    большая удача кугу пиал
уда́чливый
прил. разг. пиалан
    удачливый человек пиалан еҥ
уда́чно
нареч. йӧнеш, йӧнлын, сайын
уда́чный
прил. йӧнан, йӧнеш толшо, сай
удва́ивать(ся)
несов. см. удво́ить, удво́иться
удва́ивать(ся)
несов. см. удво́ить, удво́иться
удво́енный
прил. кок гана (пачаш) шукемдыме (кугемдыме), пачашлыме
    удвоенное слово пачашлыме мут
удво́ить
сов. что пачашлаш, кок гана (пачаш) шукемдаш (кугемдаш, ешараш)
удво́иться
сов. пачашлалташ, кок гана (пачаш) шукемаш (кугемаш, ешаралташ)
уде́л
м.
1. ист. мланде кучем
    удел императора императорын мланде кучемже
2. перен. (доля, судьба) пӱрымаш
    достаться в удел кому-либо иктаж-кӧн пӱрымашешыже логалаш
удели́ть
сов. что ойыраш
    уделить время на чтение книги книгам лудаш жапым ойыраш
    уделить внимание тӱткышым ойыраш
уделя́ть
несов. см. удели́ть
у́держ
м. разг.:
    без удержу кучен кертдымын, шотдымын
    нет удержу нигӧ кучен огеш керт
    не знать удержу шкем кучен кертдыме лияш
удержа́ние
с.
1. (действие) кучымаш, кучен кодымаш
    удержание налогов налогым кучен кодымаш
2. (удержанная сумма) кучен кодымо окса
    удержание оказалось немаленькое кучен кодымо окса изи огыл улмаш
удержа́ть
сов.
1. кого-что (не выпустить) кучаш, руалтен кучаш, кучен сеҥаш (керташ)
    удержать в руках ребёнка йочам кидыште кучен сеҥаш
2. кого-что (приостановить) чараш, чарен шогалташ, кучен кодаш
    удержать лошадь имньым чарен шогалташ
3. кого-что (остановить, задержать) кучаш
4. что (вычесть) кучаш, кучен кодаш
    удержать налоги налогым кучен кодаш
5. что перен. (сохранить, сберечь) кодаш, арален кодаш, кучаш
    удержать в памяти ушышто арален кодаш
удержа́ться
сов.
1. (устоять) шоген (шинчен) кодаш
    удержаться на ногах йол ӱмбалне шоген кодаш
2. (остаться, не слететь) кучалташ, кучалт(ын) кодаш
    удержаться на лошади имне ӱмбалне кучалтын кодаш
3. (не отступить) пеҥгыдын (чакныде) шогаш
    у отряда получилось удержаться отряд пеҥгыдын шоген кертын
4. (не дать обнаружиться) шкем кучаш, чыташ, тӱсаш
    удержаться от смеха воштылде чыташ
уде́рживать(ся)
несов. см. удержа́ть, удержа́ться
уде́рживать(ся)
несов. см. удержа́ть, удержа́ться
удесятери́ть
сов. что лу гана (пачаш) шукемдаш (ешараш, кугемдаш)
удесятери́ться
сов. лу гана (пачаш) шукемаш (ешаралташ, кугемаш)
удесятеря́ть(ся)
несов. см. удесятери́ть, удесятери́ться
удесятеря́ть(ся)
несов. см. удесятери́ть, удесятери́ться
удешеви́ть
сов. что шулдемдаш, шулдештараш
удешеви́ться
сов. шулдешташ, шулдештаралташ
удешевле́ние
с. шулдештарымаш, шулдештаралтмаш, шулдештмаш