терминов: 70
страница 1 из 2
1же
же (ж)
І
союз
1. противит. а, но, гын
    он уезжает, я же остаюсь тудо кая, мый гын кодам
2. присоед. -ак
    знаю же я его с детства мый тудым йоча годсекак палем
ІІ
част.
1. усил. -ак
    мы пойдём сегодня же ме тачак каена
2. употребляется для указания тождества -ак
    такой же тыгаяк
    туда же тушкак
жева́ть
несов. что
1. (размельчать) йоҥыжаш, пураш
2. разг. (долго обсуждать, разбирать одно и то же) тӱяш
жезл
м. в разн.знач. жезл
    маршальский жезл маршалын жезлже
жела́ние
с. кумыл
    по желанию кумыл дене
    против желания кумыл ваштареш
    гореть желанием кумылан лияш
    при всём моём желании кумылем уло гынат
жела́нный
прил.
1. (ожидаемый) вучымо
    желанная весть вучымо увер
2. (милый) йӧратыме, пагалыме
    желанный друг йӧратыме таҥ
жела́тельно
в знач. сказ. безл. с неопр. и с союзом «чтобы» кӱлеш, сай лиеш
    желательно, чтобы вы пришли те толыда гын, сай лиеш ыле
жела́тельный
прил. кӱлешан
    желательное решение кӱлешан пунчал
желати́н
м. желатин
    замочить желатин в холодной воде желатиным йӱштӧ вӱдыштӧ нӧрташ (лӧчыктараш)
жела́ть
несов.
1. кое-что, чего с неопр. и с союзом «чтобы» шонаш
    я желаю его видеть мый тудым ужаш шо­нем (ужнем)
2. кому-чему чего с неопр. шонаш, тыланаш
    желать счастья пиалым тыланаш
жела́ющий
прич. в знач. сущ. шонышо
желва́к
м. мугыльо
    желвак на лбу саҥгаште мугыльо
    твёрдый желвак пеҥгыде мугыльо
желе́
с. нескл. желе
    клюквенное желе турнявӧчыж желе
железа́
ж. анат. ту
    слюнная желез шӱвылвӱд лукшо ту
    железы внутренней секреции кӧргӧ ту
желе́зистый
прил. кӱртнян, кӱртньӧ йӧршан
желе́зка
ж. разг. кӱртньӧ падыраш
железнодоро́жник
м. кӱртньыгорно пашаеҥ
железнодоро́жный
прил. кӱртньыгорно, кӱртньыгорнысо
    железнодорожный транспорт кӱртньыгорно транспорт
желе́зный
прил.
1. кӱртньӧ
    железная руда кӱртньӧ руда
2. кӱртньӧ, калай
    железная кровать кӱртньӧ койко
    железная крыша калай леведыш
3. перен. (твёрдый, непреклонный) кӱртньӧ гай, пеҥгыде, чоткыдо
    железная воля кӱртньӧ гай пеҥгыдылык
4. перен. (сильный, крепкий) пеҥгыде
    железное здоровье пеҥгыде тазалык
железня́к
м. кӱртньӧ руда
    магнитный железняк магнитан кӱртньӧ руда
желе́зо
с.
1. хим. кӱртньӧ
2. собир. (изделия из железа) кӱртньӧ ӱзгар, калай
    кровельное железо леведышлык калай
    ◊ куй железо, пока горячо кӱртньым шокшынек тапте
железобето́нный
прил. железобетон(ан), железобетонный
    железобетонный мост железобетон кӱвар
    железобетонные конструкции железобетон конструкций-влак
желна́
ж. зоол. (птица) керге
желте́ть
несов.
1. (виднеться – о жёлтом) нарынчын кояш
    вдали желтеет рожь мӱндырнӧ уржа нарынчын коеш
2. (становиться жёлтым) нарынчалгаш, нарынчаҥаш, нарынчемаш, оралгаш, саргаяш
    листья желтеют лышташ-влак оралгат
желтизна́
ж. нарынче улмаш
    желтизна янтаря янтарьын нарынче улмыжо
желто́к
м. муноптем
    добавить в тесто желток руашыш муноптемым ешараш
желту́ха
ж. мед. сармужо
желу́док
м. (у животных) пагар, мӱшкырвушто
    здоровый желудок таза пагар
желу́дочек
м. анат. желудочек
желу́дочный
прил. пагар
    желудочное заболевание пагар чер
    желудочные капли пагар эм
же́лчный, жёлчный
прил.
1. анат. шекш
    желчный пузырь шекшкалта
2. перен. (раздражительный, злой) осал, шыде
    желчный человек осал еҥ
жема́ниться
несов. разг. койышланаш, кадыргылаш
жема́нный
прил. койышан, койышланыше, кадыргылше
жема́нство
с. койышланымаш, кадыргылмаш
же́мчуг
м. чинче-вунчо, жемчуг
    дорогой жемчуг шерге жемчуг
жемчу́жина
ж.
1. (зерно жемчуга) чинче-вунчо (жемчуг) падыраш (пырче)
2. перен. (сокровище) чинче, чинче падыраш
    жемчужина ты моя чинче падырашем
жемчу́жный
1. прил. чинче-вунчо, жемчуг, жемчуган
    жемчужная раковина жемчуган ракывот
2. перен. жемчуг гай
    жемчужные зубы жемчуг гай пӱй
жена́
ж. вате, пелаш
    хорошая жена и добрая мать сай вате да поро ава
жена́тый
прил. ватан, ватан марий
    женатый мужчина ватан пӧръеҥ
жени́ть
сов. и несов. кого на ком ӱдырым налыкташ (налын пуаш), мужыраҥдаш, ешаҥдаш
    сына пора уже женить эргыланда ӱдырым налыкташ жап шуын
жени́тьба
ж. ӱдырым налмаш (налын пуымаш)
    женитьба его совсем не изменила ӱдыр налмаш тудым йӧршын вашталтен огыл
жени́ться
сов. и несов. ӱдырым налаш
    женить по любви йӧратен, ӱдырым налаш
жени́х
м. каче, качымарий
    жених с невестой каче ден ӱдыр
    ◊ женихом смотреть пиалан кояш
женолю́б
м. ӱдырамашым йӧратыше
    большой женолюб ӱдырамашым чот йӧратыше
женоподо́бный
прил. ӱдырамаш пачаш
    женоподобный мужчина ӱдырамаш пачаш пӧръеҥ
же́нский
прил. ӱдырамаш
же́нственность
ж. ныжылгылык, чаткалык, шымалык
же́нственный
прил. ныжылге, чатка, шыма
же́нщина
ж. ӱдырамаш
    молодая женщина самырык ӱдырамаш
женьше́нь
м. бот. женьшень
жердь
ж. вара, ломаш
    забор из жердей вара гыч ыштыме пече