лесоводство, лесоразведение
кп. вӧр быдтӧм, удм. нюлэс будэтон
выращивать лес
— Вот и бур, — шуам асьным. — Кыдзи ми кӧдзим, тыдовтчас сё во мысти. Сэки и юалӧй миянлысь, кымын гектар вӧр быдтім. С. Кынев, Мыйысь и вӧтлісны.
кп. вӧр быдтыны, удм. нюлэс будэтыны
обезлесить
кп. вӧр бырӧтны, удм. нюлэс быдтыны
обезлесение
кп. вӧр бырӧтӧм, удм. нюлэс быдтон
природа
Бӧрӧ колины тулыс да гожӧм. Бара матыстчыны кутіс ар. Вӧр-валӧн чужӧмбаныс чусаммис. Пуяслӧн турунвиж шӧвк коръясыс сімисны да вочасӧн заводитісны гылавны. Я. Рочев, Кык друг.
кп. природа, удм. инкуазь
охрана природы
А лесничӧйясӧс кад прӧстмӧдны мукӧд пӧлӧс уджъясысь, мед вӧр-васӧ видзӧны да дӧзьӧритӧны. В. Надуткин, Видзны-дӧзьӧритны парманымӧс.
удм. инкуазез утён
лесной луг, видз. вӧрса видз
Чайтіс, прӧста сідз том нывбабалӧн артмис. А абу вӧлӧма прӧста, абу. Воис тайӧ Данил вежӧрӧдз сӧмын сэк, кор невесткаыскӧд кыкӧн вӧр видз вылын аслыныс турун пуктісны. Н. Куратова, Куим вожа тополь.
удм. нюлэс возь
лесоохрана
— Миян служба, паськыда кӧ босьтны, кывкутӧ вӧркӧд йитчӧм куим ыджыд нырвизь понда. Тайӧ: вӧр видзӧм, мӧд-кӧ — вӧрӧн тӧлкӧн-ладӧн вӧдитчӧм, и коймӧд — вӧр рӧдмӧдӧм. Кык удж — ӧти мог, «Войвыв кодзув».
кп. вӧр видзӧм, удм. нюлэс утён
лесная ягода, видз. вӧрса вотӧс
— Ӧнія йӧзыд, торйӧн нин карсаыд, вӧр вотӧсыдлысь лючки кисьмӧмъяс оз виччысьны. Медтыкӧ мыйтакӧ сьӧдӧдыштӧма да гӧрдӧдыштӧма вӧлі-а. Медтыкӧ мукӧдсӧ пановтны да унджык курыштны. И. Торопов, Вошӧм гортӧ мунан туйыс.
удм. нюлэс мульы
лесовозобновление
удм. нюлэс выльдон
волчье лыко, видз. вӧвгормӧк, кӧинвотӧс
— Ситурунысь кындзи став туруныс лечитӧ. Яй пупышалӧмсьыд да лудӧмсьыд ок и дельнӧ вӧр турун пытштіыс пасьтӧг бовъялыштны, лысванас мыссьыны. А этайӧ вӧр гормӧг, гӧрдӧсь нин тусьясыс, колӧ нин вотны. Н. Куратова, Парма козин.
кп. гормӧг, удм. кионнин
перелесок, островок леса
Ныла-зонма петісны шойнаса ягысь, вуджисны мир туйсӧ, и неыджыд вӧр ді бӧрын тыдовтчис тшӧтшкӧсін. В. Напалков, Шойтӧм крест.
кп. вӧр колас, удм. висо тэль
опушка леса, видз. дор вӧр, дорӧс
кп. вӧрдор, удм. нюлэс дур
девственный
— Европаын татшӧм вӧрыс важӧн нин абу. Сэні став вӧрыс коймӧд, нёльӧд пӧв нин керассьӧ. А миянын найӧ збыль вӧрзьӧдлытӧмӧсь. Кык удж — ӧти мог, «Войвыв кодзув».
кп. вӧрзьӧттӧм, удм. исамтэ
девственный лес
– – – эм-ӧ коми пармалӧн мыйкӧ аслас, мукӧд вӧрсьыс торъялана? — Гашкӧ, сӧмын сійӧ, мый миян уна сідз шусяна вӧрзьӧдлытӧм вӧрыс, кӧні некор эз пӧрӧдчывны, либӧ уджалісны коркӧ зэв важӧн да этша. Кык удж — ӧти мог, «Войвыв кодзув».
кп. вӧрзьӧттӧм вӧр, удм. исамтэ нюлэс
девственная природа
Кӧть сиктын и карын эм жӧ вежӧдыс, дзоридзьяс, пуяс, но унаӧс кыскӧ шойччыны юяс да тыяс дорӧ, и медым эськӧ сэтчӧ, кӧні йӧзыс оз ветлыны, вӧр-ваыс вӧрзьӧдлытӧм на, туруныс да дзоридзьясыс талявтӧм, пу вожъясыс чегъявтӧм. Г. Турьев, Озёл ты да мукӧд шойччан местаяс йылысь висьтала.
удм. исамтэ инкуазь
девственный хвойный лес
Ӧні некод нин оз кыйӧд уркайтӧ, эм али абу кӧнкӧ, сы вӧсна мый быри вӧралӧм вылад олысьыс. Да и вӧрыс, вӧрзьӧдлытӧм лыска вӧрыс, бырны кутіс. Г. Юшков, Рӧдвуж пас.
кп. вӧрзьӧттӧм лысъя вӧр, удм. исамтэ лысо нюлэс
девственный сосновый лес
Сійӧ кадас Вӧръю пӧлӧныс сулаліс вӧрзьӧдлытӧм пожӧма вӧр, ёльяс да шоръяс бокъясӧдыс быдмис гырысь да увтӧм, быттьӧ нарошнӧ садитӧма, ниа вӧр – – –. К. Бажуков, Руа вояс пыр.
кп. вӧрзьӧттӧм пожума вӧр, удм. исамтэ пужым нюлэс
девственный сосновый бор
Югыд тыын ваыс вӧлӧма ключын кодь сӧдз да югыд – – –, а берег вылас сулавлӧмаӧсь сывтыръя нэмӧвӧйся пожӧмъяс. Вӧрзьӧдлытӧм пожӧма яг быдмылӧма и Краснозатонскӧй посёлок местаын. В. Балибасов, Вӧліны вӧралан местаяс.
удм. исамтэ пужым яг
заниматься лесосеянием
Миян вӧр овмӧсын делӧяс мунӧны, позьӧ шуны, бура. Шуам, куим вежон чӧж, дас лесник, ветлім кӧдзны вӧр. С. Кынев, Мыйысь и вӧтлісны.
кп. вӧр кӧдзны, удм. нюлэс кизьыны
ветреница алтайская
кп. гундырчача, удм. кечсин
лесные запасы
Латкинлӧн Печорскӧй компания, кодӧс котыртӧмлы сійӧ сиис аслас олӧмлысь комын во, арталіс юбокса вӧръяслысь запасъяс, пӧрӧдіс медбур пуяссӧ да пурйӧн кылӧдіс ю вомӧ. В. Королев, Косьмӧ, нёрпалӧ Печора-мамӧй.
лесное хозяйство
Пыдди кӧ пуктісны вӧр пӧрӧдан технологиясӧ да – – – збыльысь босьтчисны дӧзьӧритны парманымӧс – – –, сэки эз вӧвны вӧр овмӧсын миллион шайт дон воштӧмъяс, эз вӧв дойдалӧма парманымӧс нэмъяс кежлӧ бурдтӧм вылӧ. В. Надуткин, Видзны-дӧзьӧритны парманымӧс.
лесная малина
кп. вӧр ӧмидз, удм. нюлэс эмезь
подрост, видз. поддін, пушйӧд
— Вӧрын гожся уджъяссӧ ми огӧ тэрмӧдлӧй, этшаджык лоӧ тшыкӧдӧма вӧр подувсӧ, нитшсӧ. Колӧ зільджыка уджавны тӧвнас. Кер дорын уджалӧмыд нэмсӧ вӧлі тадзи... Парма выльысь гораммӧ, «Войвыв кодзув».
лесное дерево, видз. вӧрса пу
Ӧтарсянь дзольгӧ сьӧд ваа – – – ю, весьтаныс шувгыштӧ-сярӧдчӧ лысваысь шуралысь-косьмысь вӧр пу, кыз вужъяс кок уланыс лыбӧдӧмаӧсь ён корпаяснысӧ – – –. И. Торопов, Вошӧм гортӧ мунан туйыс.
древостой
Заводитчис места вылас планируйтӧм, дерт, вылыссӧ на, кытчӧ мый вӧчны, кыдзи кутас петкӧдчыны сійӧ либӧ мӧд постройка, сооружение, площадка, газон, вӧр-пу — да-да, вӧр-пу: козъяс, кыдзьяс, бадь кустъяс. В. Юхнин, Тундраса бияс.
лесонасаждение, видз. пуктӧм вӧр
удм. нюлэс мерттэм
лесной луг
Пажын бӧрын помалісны куртны-юравны вӧрпытшса видз. Гриш дядь шуис: аски нин пӧ тайӧс тэчышта, а то шутемвывса посни туруныс джынйыс оз во зорӧдӧ, чирйысяс – – –. В. Торопов, Тулыссянь арӧдз.
лесное пастбище
— Мем окота видзӧдлыны: талунъя панӧм сёрни бӧрас мыйкӧ артмас оз? Ме чайта: джын скӧтсӧ челядьыд вошталасны вӧр пытшкӧсса пӧскӧтинаяс вылас, ошъяслы да кӧинъяслы кӧрым лоӧ арӧдз. В. Куратов, «Радейтам тэнӧ, Олеся».
лесоразведение
— Вӧр рӧдмӧдӧмсӧ абу быть вӧчны лесхозъяслы, а сідзкӧ нин, вӧр босьтысьяслы, и медводз, дерт, кӧртымалысьяслы. Кык удж — ӧти мог, «Войвыв кодзув».
марьянник лесной
кп. вӧрись, удм. кыр будӥсь
дикорастущее растение
Сылы быд куст и быд понӧль, быд вӧрса быдмӧг кажитчӧны важ тӧдсаяс кодьӧн, весиг и номъясыс эз дӧзмӧдны. Н. Куратова, Чеччыштны увлань юрӧн.
кп. вӧрись быдмас, удм. кыр будос
лесной луг, видз. вӧр видз
А турунъяслӧн эз на во кӧйдысыс. А водз кӧ тшукӧдан боръясӧ да ичӧтик вӧрса видзьясӧ коса, косьмӧм бӧрас турунысь оз усь кӧйдысыс. А тадзи видзьясӧн вӧдитчӧмысь найӧ регыд изӧрмасны. А. Одинцов, Купальнича.
кп. вӧрся видз, удм. нюлэс возь
лесная ягода, видз. вӧр вотӧс
Водзті мийӧ мыйкӧ жӧ чашйысям вӧлі чомкоса ёль дорті, мед сьӧд сэтӧрсӧ кӧть мыйтакӧ вотыштны. Медлёкинас тай сійӧ – – – быдмӧ. И абу сэтшӧм гырысь, кӧть вӧрса вотӧсыд и медчӧскыд на. И. Торопов, Вошӧм гортӧ мунан туйыс.
кп. вӧрся ягӧд, удм. нюлэс мульы
клевер дикорастущий
Аръявыв мӧсъясӧс видзны нӧшта на сьӧкыдджык. Сӧрмӧм-чорзьӧм турунысь мӧсъяслӧн оз бурмы сьӧлӧмыс да найӧ ӧтарӧ зільӧны пырны вӧрӧ. Кватлалыштасны шыранькытш, вӧрса клевер, коръя турун, – – – кутасны вотчыны — гобъяс корсялӧны. А. Одинцов, Сирпи конъяліс.
герань лесная
удм. нюлэс веньтурын
земляника лесная, видз. морт оз, му оз, оз
— Ме – – – ветла жӧ [оз вотны]. Витяяс талун лун шӧр гӧгӧр – – – кӧсйисны локны да сійӧс окота гӧститӧдыштны. Вӧрса озйыд ёна чӧскыд градвывса дорсьыд. Б. Шахов, Овлісны-вывлісны.
лесное пастбище, видз. вӧр пытшкӧсса пӧскӧтина
Ӧтчыд сылӧн ар джынъя чань дойдӧма коксӧ вӧрса пӧскӧтинаын. Степан Вань чаньсӧ кык верст вайӧма гортӧдзыс пельпомъяс вылас чӧвтӧмӧн, баляпиӧс моз. А. Щанов, Ёгор Вась.
лесное дерево, видз. вӧр пу
— А мыетшкӧ и пӧдтыны, колӧкӧ. Мед вывлань нюжалӧ вӧрса пу моз, а оз вожйӧ сетчы. Кытчӧкӧ мусюр йылӧ [пиыд] оз кай овнысӧ, йӧзыскӧд жӧ кутас. Вот и тӧдӧ мед садьсӧ. Г. Юшков, Рӧдвуж пас.
кп. вӧрся пу, удм. нюлэс писпу
О сайте
Инструкция