терминов: 179
страница 3 из 4
южное дерево кп. лунвывса пу, удм. лымшор пал писпу
южное растение Ыджыд жырйын – – – гӧгӧр тыдаліс быд пӧлӧс дзоридз, а пельӧсын лышкыда быдмис – – – кыз коръяса фикус. Ӧшиньяс вылын – – – лэптысьӧмаӧсь уна вожъя-увъя столетникъяс – – –, и дзоньнас тайӧ код тӧдас кытысь лунвылысь вайӧм быдмӧгъясыс вӧліны асланыс кӧзяйкаыс кодь жӧ кызӧсь да тшӧгӧсь. И. Торопов, Муным нималӧ пармаӧн. кп. лунвывся быдмас, удм. лымшор пал будос
южная культура Медся бур муяс вылас [пред] кукуруза кӧдзліс, кӧсйис райком водзын ударникӧн лоны, но кыкнан восӧ лунвылысь вайӧм культураыс пидзӧсысь вылӧджык эз и кыптыв – – –. В. Куратов, «Радейтам тэнӧ, Олеся».
эфемер
ива корзиночная удм. векчи бадь
песчаные растения кп. песок вылісь быдмассэз
белокопытник ненастоящий, видз. вадор лапкор, шор бок лис удм. бадӟым бакакуар
приподнимающийся стебель
мать-и-мачеха обыкновенная, видз. вижъюр, тувсов вижъюр Чужӧмыс мудзӧм, но абу нор. Мӧд киас весиг кутӧ веж юра лымдзоридзлысь некымын юр. Татшӧмыс зэв уна вӧлі петӧма кильчӧ пом эжа вылӧ. Ю. Васютов, Мусукасян керка.
подснежник Сійӧ 1943 вося тулысыс ёна нюжаліс, пыр вӧлі кӧдзыд. Печора кузя кӧнсюрӧ на сӧмын вӧрзьыліс йи. Но вӧрбокса кушинъясын петалӧмаӧсь нин лымувса дзоридзьяс. К. Бажуков, Вунӧдлытӧм шог. кп. лымдорчача
111лыс
¹ хвоя Нимкодь, чужӧмӧ ӧвтӧ небыдик тӧвру. Вежмисны, выльмисны лыска пуяс — чӧвтісны колян вося лыссӧ. Ю. Яковлев, Вӧр-ва серпасъяс. кп. лыс, удм. лыс ² игла, хвоинка, видз. ем Абу шонді ни абу тӧлысь, а мыйкӧ шӧракостас. И сэтшӧм мича! И шонді моз оз пуксьы, ньӧжйӧникӧн шуньгӧ и шуньгӧ ӧтвесьтын. И вӧрыс дзоньнас югзьӧ — быд кор и быд лыс. И. Торопов, Видза колян, мушкетёр! кп. лыс, удм. лыс
мучнистая роса удм. будос перед
росянка кп. лысватурун, удм. лысву будос
игла хвои, хвоинка Берег вылын быдмысь пипуяслӧн гӧрдӧдӧмаӧсь нин коръясыс, вижӧдӧма да гылалӧ ниа пуяс вылысь лыс емыс, пелысь вӧччӧма гӧрд платтьӧӧн — коръясыс и гырысь розъя вотӧсыс ӧти рӧма. Г. Дуркин, Вой мореяс пыр. кп. лыс ем, удм. лыс вень
хвойный кп. лысъя, удм. лысо
хвойное растение кп. лысъя быдмас, удм. лысо будос
хвойный лес Ӧтарыс тыыслӧн кыркӧтша, лыска вӧра, ньыв пуа да сус вӧра, а мӧдарыс ньывкӧс, озырджык быдмӧга – – –. Г. Юшков, Ловъя лов. кп. лысъя вӧр, удм. лысо нюлэс
хвойное лесное дерево Чорыд чорасӧ пӧри туй вылын няйт. Лӧзӧдмӧныс чураліс-кынмис сю ӧзим ыб чурк йылын. Пемдіс чужӧмыс лыска вӧр пулӧн... Тима Вень, Тӧлӧ.
смешанный хвойно-лиственный лес
темнохвойный лес, видз. лыска сьӧд вӧр
хвойное дерево Лыска пуяс — пожӧм, коз, ньыв пу — мыссьӧмаӧсь зэр улын, ичмонь кодь мичаӧсь гоньвидзӧны. Г. Федоров, Востым. кп. лысъя пу, удм. лысо писпу
семена хвойного дерева Тулыснас, чарӧм вывті мунігӧн, казявлан, быттьӧ зарни чутӧсь чарӧмыс. Лыска пуяслӧн кӧйдысыс тайӧ лэбзьӧма нин кольясыс воссьӧм бӧрын. Г. Юшков, Рӧдвуж пас.
хвойная порода
хвойные саженцы Льӧмъю бокысь пӧрӧдӧм вӧр местаӧ садитӧма лыска пу рӧсадаяс. Сідзкӧ, кӧть нин сэні – – – бара кутасны быдмыны джуджыд козъяс да пожӧмъяс, юыс лоас бара чериа... В. Балибасов, Вӧліны вӧралан местаяс.
всходы хвойных деревьев Медводз керасыс тырас кыдз-пипу раскӧн, сійӧ вӧрыс пӧрысьмас, пӧрласяс, сісьмас, а сэсся вӧлись сы местаӧ овмӧдчасны лыска пуяслӧн петасъяс. Д. Напалков, Нимсӧ «сетіс» сус пу.
темнохвойный лес
хвойная ветка, видз. лап Лэч туй гартчӧ ёнджыкасӧ сук козъя вӧрті, подулыс нитшка, лымйӧн тырыштӧм пу вужъясыс сідзи и видзӧдӧны конйыштны и бытшласьысь лыска увъясыс синтӧ перйыны – – –. Г. Федоров, Зынтурун. кп. лысъя ув
хвойная ветка Видз дорӧсӧ сук-веж бурысьӧн сувтӧм том ньывпуясысь чегъявлісны ньывйыслӧн быдӧнысь торъялана сир мырдӧн ӧвтысь небыд лыска чальяс. И. Торопов, Вошӧм гортӧ мунан туйыс.
опадение хвои
хвойная ветка, видз. лап, лыска ув, лыска чаль Асъя шондіыс абу на удитӧма писькӧдчыны сук коз да пожӧм лыс лапъяс пыр и лэбачьяслӧн гажа сьылӧмӧн тырӧм веретяын вӧлі ыркыдкодь на. И. Белых, Джынъя сабриула видз. удм. лыс вай
пучок хвоинок
пучок хвоинок Маша судзӧдчыліс, чегис сус пулысь лыс туг да вайӧдліс чужӧм дорас. Шонді водзын шоналӧм лыс дорысь кыліс аслыспӧлӧс чӧскыд дук. Г. Федоров, Сиктса асыв.
опадение хвои удм. лыс усён
134лыч
ботва, видз. паб Картупель кор, кынмалӧмыс, табак кодь лоис, сьӧдасис. Выль коръясыс гежӧда петалісны, лычкыс тшӧтшыд йыла, быттьӧ скӧт йирӧма, быдмис жебпырысь, лоис ляпкыдик. А. Одинцов, Пӧла юсьяслӧн пиян. кп. лыч вой.
¹ черёмуха обыкновенная, видз. льӧм пу — Быдсӧн бурӧсь ас ковманінӧ. Пипу либӧ коз пу, либӧ льӧм кыскӧны морт пытшкысь быд пӧлӧс висьӧм. Уна кад ме колляла аслам льӧм пуяс улын. В. Тимин, Эжва Перымса зонка. ² черёмуха (ягоды) Сэні [вожъяс] льӧмйыс вӧлі мукӧдын серти ёна гырысьджык да гӧгрӧсджык, и лем — небыд нин, дзенавмӧныс нин польдчӧма олӧм сӧкнас – – –. И. Торопов, Вошӧм гортӧ мунан туйыс. кп. льӧм, удм. льӧм
цветы черёмухи Босьтас [Надя] важиник шебрас, книгаяс да мунас мамыслӧн керка места дорӧ. Тані лӧнь, сӧмын шурӧдчыштӧны кыдзьяслӧн веж коръясыс, ӧвтӧ льӧм дзоридзӧн. В. Напалков, Олӧны-вылӧны Вапӧлын.
куст черёмухи, видз. льӧм пу куст А вочасӧн, гашкӧ и, асьныс тшӧтш пӧрӧны югыд вӧр-ваыслӧн кутшӧмкӧ торйӧ. Вильыша чивкйӧдлысь джыджъясыс моз жӧ. Либӧ мӧдлапӧвса льӧм кустын сьылысь мукӧд кайяс моз. И. Торопов, Вошӧм гортӧ мунан туйыс.
черёмуха обыкновенная, видз. льӧм¹ Ру пытшкын вугралӧ льӧм пу. Кольӧм ар Ӧльӧксей садитіс тайӧ пусӧ. В. Безносиков, Жар гожӧм. кп. льӧмпу, удм. льӧмпу
островок черёмухи Понӧляин вежсьыліс давйӧн, увтасінъяс — нӧрысъясӧн, пожӧма яг — васӧд егырӧн, льӧм пуа ді — джуджыд, пашкыр сус пу раскӧн. В. Тимин, Эжва Перымса зонка.
черёмушник кп. льӧмпуасник
ветка черёмухи Налӧн теплоходныс ещӧ эз на вӧв, ковмис виччысьыштны. Нывъяс да зонъяс воӧны, быдӧн петкӧдӧны моздор тырнас дзоридзалысь льӧм пу вожъяс. В. Ширяев, Князь ныв. кп. льӧмпу вож
цветы черёмухи, видз. льӧм дзоридз — Лок пуксьы, Иванович, — топӧдчыштіс сьӧд уска дядьӧ, коді неважӧн на видіс льӧм пу дзоридз чегъялысьясӧс. Ачыс век на кашкӧ, абу лӧньӧма воддза скӧрмылӧмсьыс. В. Ширяев, Князь ныв. кп. льӧмпу дзоридз, удм. льӧмпу сяська
куст черёмухи, видз. льӧм куст Федотлӧн керкаыс вӧлі мукӧд крестьяналӧн керкаяс кодь жӧ. Кык комната, посводз, карта. Ӧшинь улас сулалӧ пашкыр льӧм пу куст. Я. Рочев, Кык друг.
кора черёмухи Водз асыв ставӧн зумыш чужӧмӧн кыв шутӧг ырскисны-юисны тшай пыдди льӧм пу кырсьысь заваритӧм зелля, мытӧн висьӧмысь бурдӧдчан. Ю. Яковлев, Мойдодыр. кп. льӧмпу кач
черёмушник удм. льӧмпу арама
черёмуховый сад, видз. льӧм сад Но и корсьыштіс жӧ [чипансӧ]! Став йӧрсӧ кытшовтіс: льӧм пу садъяс пыраліс, звӧз вывтіыс сараяс кайліс, град костъясті ветліс — некӧн абу. Н. Куратова, Ортсӧ колькъялысь чипан. кп. льӧмпу сад, удм. льӧмпу мерттос
гроздь (кисть) черёмухи кп. льӧм брон, удм. льӧм пуры, льӧмпу чук
черёмуховый сад, видз. льӧм пу сад Лӧньсьыс-лӧнь, рамсьыс-рам юль дас витӧд лунся войшӧр вой. Шаньӧсь да дӧвӧльӧсь олӧмнас ӧшинювса льӧм садъяс, пелысь кустъяс. П. Шахов, Еджыд керка.
ягода черёмухи Первой тшӧктіс [Вась Педӧр] вотны чегӧм вож вывсьыс став льӧм тусьсӧ, сэсся сійӧн жӧ некымынысь пӧвсыштіс [Митрейлы] бекъясас. Эз на пыр лэдз дай. Вель дыр велӧдіс, мый оз позь тусь вӧсна чегъявны дзонь вожъяс... И. Тарабукин, Палялӧм. кп. льӧм тусь, удм. льӧмпу мульы
опыление птицами