терминов: 343
страница 2 из 7
раскидистая крона Но Микулайлысь син лапъяссӧ быттьӧ пыкӧмаӧсь, аддзӧ водзсьыс и бӧрсьыс: первойысь боевӧй рейдын – – –. Колӧкӧ бӧрсӧ воан геройӧн, а гашкӧ, и сетан ловтӧ пашкыр тугана пожӧмъяс да зумыш козъяс пӧвстас. А. Лыюров, Пармаса варышъяс.
раскидистая ветка Му бердас пулӧн кызтаыс сэтшӧм, мый куим верстьӧ морт кияснысӧ шевгӧдӧмӧн ӧдва-ӧдва судзисны «асыкавны». Тшем пашкыр ув, сэтшӧм, мый позьӧ саймовтчыны зэрысь мӧс-пемӧс котырлы. В. Афанасьев, Ылыдз вылын.
¹ рябина обыкновенная, видз. пелысь пу, сӧспу А коръя пуясӧс босьтӧ нин арся унзіль. Найӧ дышиника кышӧдчӧны небыдик коръясӧн. Кыдзлӧн вижӧдны нин кутӧма корйыс, зарни рӧмъясӧн ворсӧдчӧ. А пипулӧн да пелысьлӧн коръяс гӧрд рӧмӧн ымралӧны, синтӧ гажӧдӧны. Г. Федоров, Востым. кп. пелысь сс. ² рябина (ягоды) А, гашкӧ, картупельсӧ пелысь сорӧн сёйны, зэв тай уна гӧрдӧдӧ, абу ёнасӧ и гылалӧма кузь арбыднас?.. Чегъявлам пелысь розъяссӧ, пуксялам сёйны. И. Торопов, Но-о, биа бордаяс!! кп. пелысь, удм. палэзь
рябиновая ветка Рытнас ломтӧны пывсян да корӧсясьӧны. Корӧсяс нӧшта пуктӧны пелысь вож да купальнича турун. Н. Куратова, Быд гажӧдчӧм — лӧсялана кадӧ. кп. рябина вож, удм. палэзьпу вай
лист рябины кп. рябина лист, удм. палэзьпу куар
лапчатка гусиная, видз. куим вужъя турун
рябиновая кора кп. рябина кач, удм. пелэзьпу сул
ягода рябины, видз. пелысь тусь Зэв гажа Варуклы вӧлі арнас, кор ӧшинювса пелысьяс выланыс кельӧбъясӧн волісны гӧрд морӧса жоньяс да пелыськайяс. Варук сюся видзӧдіс, кыдзи гӧна сорса да крукыля ныра лэбачьяс азыма кокалісны пелысь мольяссӧ. Г. Горчаков, Расдор грездса Варук. удм. палэзь мульы
рябина обыкновенная, видз. пелысь¹ Арнас, кор лэбачьяс лэбзисны нин лунвылӧ – – –, кор пасьтӧм пелысь пуяс вылын колины ӧшавны сьӧкыд гӧрд розъяс, Палалей мӧдӧдчис пӧрысь салдат Терентий дорӧ – – –. К. Жаков, Палалейлӧн олӧм. кп. пелысьпу, удм. палэзьпу
рябинник удм. палэзьпу арама
гроздь рябины Гылаліс гежӧдик, кокньыдик коръя лым. Керкадорса льӧм пу важӧн нин куш сулалӧ, а пелысьыс ставнас гӧрд ымралӧ, вожъяссӧ муланьӧ личкӧмаӧсь гырысь, сьӧкыд пелысь розъяс. Г. Федоров, Зынтурун. кп. рябина роз, удм. палэзь папери
лапчатка гусиная, видз. куим вужъя турун, пелысь коръя турун удм. ӟазегтурын
ягода рябины видз. пелысь моль кп. рябина тусь
рябинник кп. рябинник, удм. палэзьпуолык
хвоя четырёхгранная
гранистый стебель
перегной, видз. мусісь 2–3 лун мысти мыччысясны коръяс. Вуж бердсяньыс муыс шоныд, а бокъяссяньыс рӧсадаяссӧ, кыдзи быдмыштасны, тыртыштӧны корйӧдзыс перегнойӧн. Быдмыштасны да бара. Ӧдйӧ воысь ӧгурцы, «Войвыв кодзув». кп. перегной, удм. перегной
белозор болотный удм. югытсин
перец стручковый, видз. гормӧг, пуртӧса гормӧг Стеклӧа вевт улын дас кык гектар. Сизим гектарас некутшӧм му абу — ӧгурцы, помидор, переч, салатъяс, укроп да мукӧд веж сёян быдтӧны гидропоннӧй технологияӧн: быдмӧгъяссӧ «вердӧны» вынсьӧда ваӧн. Сӧмын ӧнія ногӧн. И ӧтувтчӧмӧн, «Войвыв кодзув». кп. переч
персик А ӧд сӧмын на заводитчис гожӧмыс, водзӧ вылӧ нӧшта на унджык кутас лоны быдсяма дивӧыс — виноград, персик, дыня, арбуз... И. Торопов, Юль. кп. персик, удм. персик
пестик, видз. гӧрддзым за Сӧстӧмысь сӧстӧм виж лепестокъясыс [горадзульлӧн] кысьӧмаӧсь топыдик кӧчан кодьӧ, вылісяньыс, ичӧтик восьсаинӧд, гырк пытшкас тыдалӧ веж пестик – – –. И. Торопов, Тіянлы водзӧ овны. кп. пестик
всходы; росток, побег Бур вылӧ лоӧма пӧръясьӧмыд менам: мӧдысь кайлі, да босьтчӧма вӧлі вижӧдӧм ӧзимыд. Вужйыс да му берд заыс, буракӧ, быд петаслӧн на ловъя вӧлӧма. Г. Юшков, Вилядь сиктса ань. кп. петас, удм. уд
всходы, видз. вежӧд², од² Кӧдзасӧ кык сантиметр кызтаӧ вевттьӧны лыаӧн. Ящиксӧ вевттьӧны плёнкаӧн да петкӧдӧны балкон вылӧ либӧ сюйӧны лым пиӧ. Керкаӧ пыртӧны март шӧрын да пуктӧны шоныд местаӧ, югыдінӧ. Некымын лун мысти мыччысясны петасъяс. Бурдӧдчан вуж, «Войвыв кодзув». кп. петассэз
всходить, взойти, видз. чужны кп. петны, удм. потыны
появление, произрастание кп. петӧм, удм. потон
петрушка, видз. петрушка удм. пивыжы
петрушка, видз. петратурун Карын быд улича вылын вузалісны гӧрд яблӧгъяс, гырысь арбузъяс. Сэн жӧ, чукӧрын, еджыд кӧчан мачьяс, гӧрд свеклӧ да виж морков, чӧскыд кӧра турунъяс — укроп да петрушка. Н. Куратова, Урӧдик кактус лэдзис дзоридз. кп. петрушка, удм. петрушка
марьянник гребенчатый удм. атасӟуски
лет. щавель курчавый, видз. биа турун, бикыв, вӧвкудз, вӧвшомкор, поншомкор
крапива Буретш сэні рӧчьяс вылас, медсибавтӧминас, юр весьтӧдзыд тшӧг петшӧр пытшкын, дзебсясис ӧмидз. И. Торопов, Тіянлы водзӧ овны. кп. петшӧр, удм. пушнер
крапивник кп. петшӧраин
корень крапивы Женя тӧрытсянь нуӧдчис вуграсьны, ӧшинювса йӧрысь петшӧр вужъяс дорысь корсисны нидзувъяс. Некымын лун нин эз войтышт ни ӧти зэр тусь, и муыс вӧлі паччӧр кодь кос. В. Напалков, «Кӧсъя тӧдмасьны». кп. петшӧр вуж, удм. пушнер выжы
лист крапивы — Пывсян бокӧ том петшӧр нин мыччысьӧма, — ошйысьыштіс баб да петкӧдліс кӧпейка ыджда петшӧр коръяс. Л. Огнев, Дас куим арӧса мужичӧй. кп. петшӧр лист, удм. пушнер куар
куст крапивы Ассьыс скӧрсӧ челядь вылад сэсся и вештӧма Ёськаыд. Гумла дор петшӧр кустыс ӧд миян верст джын пасьта, колӧкӧ, лоӧ. Важ пыш кӧтӧдан гуранъяс да мый да петшӧрӧн да йӧнӧн тырӧма. Н. Куратова, Бобӧнянь кӧр. кп. петшӧр куст, удм. пушнерпуд
волоски крапивы
жизнеспособное семя, всхожие семена, видз. чужан кӧйдыс
василистник, видз. зарни турун, понгум
¹ долька, зубчик (чеснока), видз. чаль³ удм. пинь ² (тшаклӧн) пластинка Вевдорыс сылӧн [мупельлӧн] дзик жӧ рыжиклӧн кодь, а увдорыс — пиньтӧм, шыльыд да еджыд, бакшасьӧма быттьӧ. И. Торопов, Тіянлы водзӧ овны. кп. пинь
подберёзовик болотный, видз. вагоб, кӧчгоб, кузь пиня гоб, небыд гоб
зубчатый лист кп. пиня лист, удм. пинё куар
многорядник копьевидный
пластинчатый гриб кп. пиня тшак
осока дернистая, видз. бугуюр турун
осина Пывсянсӧ быдӧн зільӧ пипуӧн кышны. И казьтыштӧй — кутшӧм сійӧ арнас, кутшӧмӧсь рӧмъясыс! Таысь кындзи пипу бурмӧдӧ мусӧ. Сыкӧд орччӧн бурджыка быдмӧны пожӧм да коз. Кык удж — ӧти мог, «Войвыв кодзув». кп. пипу, удм. пипу
осинник Нюйтмӧм вильыд потшъяс кузя вуджи пемыд ваа шор, сэтӧр корӧн сы дінысь ӧвтыштӧ – – –. Сэсся вомӧналі гырысь пожӧмъяса кос яг. Сы бӧрын заводитчисны тувсовъя лов шыысь вежӧдыштӧм нин пипуаинъяс. И. Торопов, Шуриклы шыд. кп. пипуаин, удм. пипу тэль
осиновая почка Шонді пӧжӧмӧн пӧжӧ, вӧр-ваас быдлаті вӧрзис, нюдзмис-небзис, вӧрыс ёна вежджыкӧн лоис, пипу и кыдз пу гар потіс, а керка дорын быдмысь сьӧд сэтӧрлӧн весигтӧ и югыдвеж кор кодьяс нин чургӧдчисны. И. Торопов, Юль. кп. пипу гар, удм. пипу гуры
скрипица кп. пипудзурк
осиновая опушка Арайӧдыс, кытчӧ тулыснас ветельяссӧ вӧйтлывлӧ, и кытшовтіс Виям ты йывсӧ да писькӧдчис пипу дорӧса тіль козъяинӧдыс веретя шӧрланьыс – – –. Г. Юшков, Рӧдвуж пас.
осиновая сережка кп. пипу гар, удм. пипу пучы