терминов: 271
страница 5 из 6
вым. волосатик
вымя Вайсяс да, буриньдзи лысьтыны колӧ мӧстӧ, сӧвмӧдны вӧрасӧ, а тэныд веськодь, и тшыкӧма нин, видзӧдан да, коньӧр: кӧрымтӧ апалӧ, а йӧвтӧ паньтыр вайӧ. Г. Юшков, Рӧдвуж пас. кп. вӧра, удм. вера
иж. уд. выменеть (быть близкой к отёлу)
нв. выменеть (быть близкой к отёлу) удм. вера карыны
охотничья собака −−− кыр пон тайӧ Тэняыслӧн, и абу кӧрдорса, лёзь гӧна, а вӧралан, дженьыд да сук гӧна, ёсь ныра да читкыль бӧжа коми понъяс моз −−−. Г. Юшков, Чугра. кп. вӧралан пон
охота, промысел Шоныд татшӧм джоджыд. Эз ӧд ас вӧляысь тані [вӧр керкаын] овны, кыдзи ми ӧні воим, вӧралӧмыд кынӧмпӧт перъян удж вӧлі, сійӧн и вӧчӧма ставсӧ кужӧмӧн-артыштӧмӧн, абу ӧти лун кежлӧ. В. Торопов, Мудер зверь. кп. вӧралӧм, удм. нюлэскан
охотничий промысел
сосок вымени Пуксис [Лиза] дзоляник скамья вылӧ, пӧдӧнчасӧ сувтӧдіс Визюк кок улас да вӧра нёньяссӧ душ-мӧдысь кыскыштіс −−−. Б. Шахов, Овлісны-вывлісны. кп. вӧра няня
фауна — Но мыйла нӧ мортлы этатшӧма колӧ лёкавны вӧр-васа олысьяс вылас? — эз вермы лӧньны Райда. — Ӧні ӧд абу нин тшыг сійӧ... Но, шуам, коркӧ и ковмыліс овны сылы куш сӧмын кыйӧм-виӧм помысь... И. Торопов, Арся сьыланкыв.
вяхирь, или витютень Вӧвзӧр, тӧвбӧж да тӧрича вӧрӧкъяс вылӧ велалӧмаӧсь вӧр гулюяс. Куим зонка дзебсим рынышӧ, кыйкъялам кольтаяс пыртлан розьӧд, кор гулюяс сёрӧм потшъяс вылысь лэччасны пӧткӧдчыны муӧ. В. Торопов, Сава бать. кп. вӧрдуді, удм. тэль дыдык
почка, почки — Дойыс, вурӧминыс, дерт, бурдас, а вӧркъясыс, лоптыс да нӧшта кӧ кутшӧмкӧ органъяс доймалісны-нырсисны?.. Пон таысь, чайта, оз нин ло... Ю. Васютов, Буско. кп. почка, удм. пекля
рысь Грымӧбтіс лыйӧм. Вӧркань уськӧдіс юрсӧ лым вылӧ. Педьӧ босьтіс шошаӧдыс да лэптыштліс тшӧтшыд пельяса юрсӧ морӧс весьтӧдзыс −−−, бӧр кокъясыс да бӧжыс зверьлӧн лым вылас на колины. Сьӧктаыс кык пуд гӧгӧр. Мича да ён и вӧлӧма кысукыс. Б. Шахов, Гӧрд дзоридзьяса сьӧд шаль. кп. вӧркань, удм. кыр коӵыш, балян
рысий мех — Вермасны [пондыны]. Лэбалӧны [тотараяс] вӧвъяс вылын, вӧркань ку юр кышӧдаӧсь. Вӧрканьыд некор оз сёй кулӧматӧ да куыс сылӧн ён, лӧсталӧ, та вӧсна и новлӧны. В. Тимин, Эжва Перымса зонка. кп. вӧркань кучик, удм. балян ку
рысёнок Июль тӧлысьын туланпиян лоӧны нин мамыс кодьӧсь. Гырысьӧсь пияныс и вӧрканьлӧн, коді олӧ пырджык ылі вӧръясын, ас кежын. И. Коданёв, Югыд войяс. кп. вӧрканьпиян, удм. балянпи
лл. бекас кп. вӧр баран, удм. мувыртака
дикое животное удм. кыр пудо-живот
кабан Степса курӧгъяслӧн торъя кельӧбъяс лэбӧны юяс да тыяс дорӧ юанінӧ, вӧрпорсьяс, тигръяс, шакалъяс да мукӧд степса пемӧс дзебсьӧны сэки джуджыд турун пӧвстӧ изанінъясын да виччысьӧны кыйдӧссӧ. И. Мӧсшег, Асыввывса сир пӧртйын. кп. вӧрпорсь, удм. кыр парсь
кабанчик кп. вӧрпорсьпиян, удм. кыр парсьпи
кабанье стадо кп. вӧрпорсь табун
чёрная синица, или московка Вежӧдны заводитӧм кыдз пу увъяс костын тринькъялӧ-чеччалӧ малямушся неуна ыджыдджык вӧрпыста. Ставныс радлӧны, быдӧн чипсӧны да сьылӧны, сӧмын ми тӧждлунӧн тырӧсь. В. Безносиков, Вильыш Вӧръю.
дикий — Вӧрса пемӧсъясыдлы быдӧнлы сьӧкыд овны −−−. Аслыныс колӧ перйыны кынӧмпӧт... Век повны колӧ ёнджыкъясысь да лэчыд гыжъя-пиняясысь... И. Торопов, Тян. удм. кыр, луд
рыжий лесной муравей кп. гӧрд кӧдзывкар
крупные дикие животные — Эз на тай [паныдасьлы ошкыс]... Гашкӧ, бӧр вошйис ылӧджык вӧрас, ачыс повзис, Куш Пельлӧн ветланінӧ ёна пырис да... Кӧть эськӧ, шуам, вӧрса гырысь пемӧсъясыс и ёнакодь ветлӧдлӧны дачаяс гӧгӧрын да, йӧраяс и весиг кӧинъяс... И. Торопов, Вошӧм гортӧ мунан туйыс.
лесная дичь Июньыд Удора вожад некытчӧ нинӧм: ни чери кыйны, ни вӧравны, ни вотчыны. Ваыс юас бовъялӧ, туӧ-ямӧ −−−. Чери ӧмӧй татшӧм ваӧн да поводдяӧн шедас? Вӧрса зверь-пӧтка быдтысьӧны, сӧмын медся лёк мортыс вермас на вылӧ ружьесӧ чургӧдны. Е. Афанасьев, Гӧгрӧс ты.
лесная оса
лесной зверёк «Мун, коньӧрӧй, мун, кытчӧ мӧдӧдчин», — думсьыс велӧдіс [шырӧс детинка. И, быттьӧкӧ сылысь кывъяссӧ гӧгӧрвоӧмӧн, вӧрса ичӧтик зверь ӧдйӧ котӧртіс крут берег дорӧ да вошис шондіӧн эрдӧдӧм нин вужля костӧ. Л. Палкин, Гусясьысь ракаяс.
лесные птицы Видзӧдлы бурджыка ас гӧгӧрыд, арын кутшӧм олӧмӧн олӧ ывла выв. Вӧрса кайяс дзольгӧны уна ног, пуысь пуӧ жбыркъялӧны, быттьӧ дзебсясьӧмӧн ворсӧны. Г. Федоров, Эзысь сюра кӧр.
дикий северный олень И ассьыд истӧ ни кок туйтӧ он коль матіас, вӧрад шодйӧн олысь кӧрыд абу на яраныдлӧн ли йӧграыдлӧн видзаныд кодь, йӧрасьыд на сюсьджык, йӧраыд вылысад и вермас локны мӧс моз, а вӧрса кӧрыдлысь он босьт. Г. Юшков, Бива.
дикий кролик
пушнина −−− и кык мешӧк рудзӧг пызьӧн донъяліс Подюковыс −−−, эз весиг эскыссьы, мый тадзикӧн лышкыдасьӧны няньнас, война нин мунӧ-а. Но Подюковыс висьталіс, мый вӧрса куыс донсяліс жӧ, зарни туйӧ мунӧ да. Г. Юшков, Рӧдвуж пас.
лесной навозник
вальдшнеп удм. нуркан
лесная добыча −−− Петра вӧзйысис удж вывсьыс да тшӧтш жӧ кайис чӧстуясьны. Вежыс сылӧн петіс лолалыштны чӧскыд вӧр-ва сынӧдӧн, да и гортсаяссӧ окота вӧлі чӧсмӧдыштны вӧрса кыйдӧсӧн. Г. Федоров, Зын турун.
подкорник удм. тэль зынкакы
лесная птица Петук вылӧ чеччыштлӧмӧн сатшкысьлас ён нырнас варышлы бокас. Вӧрса лэбач кыйӧдӧ сизьдыштны сылы юрас. Некод оз кӧсйы сетчыны. А. Одинцов, Тшап петук.
дикая пчела
дикое животное
самец лесной дичи
мелкая лесная птица Мам, висьталім да, кӧритыштіс вӧрса посни лэбачӧс невӧляын видзӧмысь, жалитыштіс найӧс −−−. А. Одинцов, Кальсыяс.
лесная дичь Вӧлӧмкӧ, вӧрса пӧткаяс — дозмӧр, тар, сьӧла — не сӧмын пуртікасьӧны вужля дорын, но корсялӧны да кокалӧны посньыдик изъяс. И. Коданёв, Югыд войяс. кп. вӧрпӧтка, удм. нюлэс тыло-бурдо
лесной таракан кп. вӧр лудык
самка лесной дичи — О-о-о... дозмӧр поз вылӧ, тыдалӧ, веськалі, — кӧзалӧн кодь шочиник тошсӧ малыштіс Петрович да ӧдйӧ матыстчис вужля дорӧ. — Прӧстӧ вӧрса чипан татысь эз лэбзьы. Э-э... сідзи и эм. И. Коданёв, Тӧждысьысь мам.
лесная жужелица
северная, или лесная мышовка Матысмис тӧдтӧм ёкмыльыс, да шыр вӧлӧма. Абу гортса кодь, абу руд. Выліыс сылӧн сьӧд, а голя уліыс да кынӧмыс еджыд. Сідзкӧ, вӧрса шыр кынӧмпӧт петӧма корсьны. Л. Палкин, Гусясьысь ракаяс.
стриж чёрныш кп. вӧрчикись
тонкий клюв кп. вӧснит ныр
выделанная шкура
невыделанная шкура кп. кертӧм кучик
перелётный, мигрирующий
мигрирующая белка