терминов: 42
страница 1 из 1
1си
волос кп. си, удм. си
остевой волос
власоглав
клейкая икра
сибирская лайка Орчча сиктын ош кыйысь Никӧнор оліс. Бур вӧралысь, куим понйӧс видзис, сибирса лайкаяс пӧ, ош вылӧ увтӧны −−−. А. Одинцов, Бур пон.
сибирская язва Сійӧ [Павел Ламбей] тӧдӧ вояс да местаяс, кор да кӧн вӧвлісны кӧръяслӧн ускӧттьӧяс — сибирскӧй язваысь да копыткаысь. В. Юхнин, Тундраса бияс.
доверчивая птица
хрустан, или глупая сивка
сибирский сиг (пыжъян) Изъя косьяс вомӧн чеччалысь тайӧ збой да визув, синва кодь сӧдз юас рӧдмисны да олісны сьӧмга, нельма, ком, сиг да мукӧд чӧскыд чери. Г. Фёдоров, Сиктса асыв. кп. сиг
семиточечная коровка
дятел — Ме эськӧ, вӧрзьӧдланныд кӧ [позсӧ]! — Эз нин ӧлӧдӧм, а скӧрмӧм тӧдчис Конӧ Семӧлӧн тайӧ шуӧмас. — Сизьыс миян и вӧр видзысьыс, а найӧ... Г. Юшков, Конӧ Семӧ. кп. сизь, удм. сизь
барабанная дробь дятла Витеньлысь чӧскыд яйсӧ воштӧм бӧрын скӧрмӧм номъяс мӧдісны зыньгыны кык пӧв гораджык, на дінӧ ӧтлаасис лэбачьяслӧн ловтӧ кыпӧдысь быд сикас сьылӧм, став кыпыд зыксӧ вевттис сизьлӧн гора таргӧмыс. А. Лыюров, Пармаса варышъяс.
дятловый птенец Тайӧ пӧрйӧ пипу сідзи и коли сулалысьӧн. Опонь дед эз кӧсйы кывзыны некутшӧм пыж йылысь. Волам пӧ гожӧм помланьыс, кор позтырыс лэбас, сизьпиян петасны ас кӧрым вылас. А. Одинцов, Медводдза коса туй. кп. сизьпиян, удм. сизьпи
дятловое гнездо Бусколӧн зіля увтӧм серти Сеня тӧдіс, мый тулан дзебсясьӧ буретш тайӧ сизь позъяс. В. Юхнин, Биа нюр. кп. сизь поз, удм. сизь кар
вид — А местаыс бур: берег пӧлӧныс ва ньылыд нюжӧдчӧмаӧсь веж шӧвк юрси кодь небыд, кузь ва быдмӧгъяс, −−− ю пыдӧсыс вевттьысьӧма кӧжа сора гырысь лыаӧн. Татшӧм местаас быд сикас чериыс вермас шедны −−−. Л. Палкин, Кыдзи чужӧны кымӧръяс.
щебетать Казяласны [ай сюзьӧс] быдсяма посни лэбачыс да ӧтчукӧрӧн вӧтлысьны кутасны, чирзыны да сильгыны, кӧть пӧрӧм улӧ кӧч моз дзебсьы. Г. Юшков, Чугра.
птичка — Но, бур туй тіянлы, сильӧяс! — меліа бур сиис юрсиа кайяслы Сандра да водзӧ мӧдӧдчис муртса синлы казялан лӧсас туй кузя. Г. Фёдоров, Зын турун.
1. цыплёнок Но, вӧлӧмкӧ, оз на и дзик пыр чужны сильӧпияныд. Вежон кык-ӧ-куим виччысьны ковмис. Василёк весиг вунӧдіс нин та йылысь. Н. Куратова, Ортсӧ колькъялысь чипан. 2. птенец Гӧгӧра зэв гежӧдика да регыдика поз вывсьыс чеччылӧмӧн пӧжсьӧ. И тӧлысь чӧж ӧд пӧшти тшыглы, а айыс и вердны пиянсӧ оз отсав. Сильӧпияныс позъяс лун-мӧд и олӧны, а сэсся мамныс подӧн лэччӧдӧ найӧс море вылӧ. Г. Дуркин, Вой мореяс пыр.
20син
глаз Но синъясыс зэв на гырдӧсь [энь сюзьлӧн], ырнялӧны уліник шонді паныдыс, и кольквижӧн быгӧртӧм пельясыс чим сьӧдӧсь на, лӧсталӧны. Г. Юшков, Чугра. кп. син, удм. син
бровь Дзик чом дорті прӧйдитасны [таръяс], весиг гӧрд син доръяссӧ аддзан. В. Торопов, Тар койт вылын. удм. синдор
зрячий — Волы аски ме ордӧ... Бусколысь кычансӧ сета. Синма и пеля нин, керкаӧ пырысь вылӧ лявксьӧ, посводзсянь кылӧ... А. Одинцов, Бур пон. кп. сина, удм. синмо
зрячий птенец
уздечка (пространство между основанием клюва и глазами птицы)
зрячий детёныш
стать зрячим А сэсся дыркодь видзӧдіс [мам] неважӧн на синмасьӧм кычӧ вылӧ да содтіс: — Мед олас. Синъясыс тӧдӧны, мый сы йылысь сёрнитам, омӧльтам сійӧс — жугыльмисны со. Ю. Васютов, Буско.
слепой Мурка вит каньпи вайӧма лӧскӧ. Ме пырті найӧс гӧбӧч вылӧ, мися, кынмасны синтӧмъясыд. В. Торопов, Тӧлысь мамтӧг. кп. синтӧм, удм. синтэм
слепой птенец
слепой детёныш Ыргис-ыргис да ланьтіс жӧ сэсся вой тӧлыс, дзирыд сынӧда лун пуксис, и сэки энь сюзьлӧн чужис буссялӧм гӧна да синтӧм пи. Г. Юшков, Чугра. кп. синтӧм пиян, удм. синтэм пи
31сир
щука Гашкӧ, чер пу кузя сир, кык нэр сын дай кельчи — ёкышыс на дас кымын веськалі тайӧ пӧрйӧ Васькалы. Г. Юшков, Рӧдвуж пас. кп. сир, сирпинь, удм. чипей, чурагей
дровосек, усач Павел босьтіс да сералігмоз петкӧдліс сылы: — Сиргаг. Аддзан, мый кузя сюръясыс! Г. Фёдоров, Сиктса асыв. удм. кузь мыйыкӧ кибы
усики дровосека Маша пуктіс ки пыдӧс вылас кузьмӧс тушаа сьӧд гагйӧс да кутіс видзӧдны, кыдзи сійӧ легӧдӧ вӧсньыдик кузь усъяссӧ. Сиргаг недыр пукалыштіс, сэсся паськӧдіс бордъяссӧ да жбыр качӧдчис. Г. Фёдоров, Сиктса асыв.
щурёнок Пӧт сирпи, пурт кузя кымын, нюжвидзис ӧтилаын дзик ва веркӧсас, бордъяснас весигтӧ эз вӧрзьӧдчыв. Г. Юшков, Рӧдвуж пас. кп. сирпиньпиян, удм. чипейпи
щучий зуб, щучьи зубы — Оз ков, Ипатей Яковлевич. Синванад он отсав. Виӧны кӧ, мед виӧны. Сирӧс тай виӧны и сёйӧны, а пиньясыс кольӧны. Кутшӧм сир пиньяс кутӧ тӧд вылас, Калина эз висьтав −−−. Я. Рочев, Му вежӧм.
молодь щуки Муртса матыстчи Сордъёль бердӧдз, аддзи, мый гӧпъясын жуисны сир да налимпиян. Каляяс на бӧрся и кыйсьӧны: то сунласьӧны, то вылӧ лэбзьӧны. П. Липин, Ставыс тайӧ вӧлі.
щучья икра кп. сирпинь пӧк, удм. чипей мызь
прибрежный дождевой червь
щучья чешуя кп. сирпинь сьӧм, удм. чипей сьӧм
сосальщик
щучья голова Ботан синмысь Гриша мездіс ыджыд юра да паськыд вома, ньӧв кодь веськыд, тупльӧс сирӧс. В. Напалков, Вотӧса август.
воск кп. сісь, удм. сюсь