терминов: 317
страница 1 из 7
м. куртысь
м. мырддьысь, перкйысь, грабитысь
-ая, -ое
мырддян, перкъян, грабитан
   грабительская война грабитан война
   грабительский план мырддян план
с. сійӧ жӧ, мый: грабёж
Ⅰнесов. кого-что мырддьыны; перкйыны, грабитны
   грабить народ йӧзӧс грабитны
   грабить на дороге мырддьысьны туй вылын; перкйыны туй вылын
   безжалостно грабить природу нем жалиттӧг перкйыны вӧр-ва
Ⅱнесов. обл. что куртны
   грабить сено турун куртны
-ая, -ое
мырддьӧм; перкйӧм
   грабленые вещи мырддьӧм кӧлуй
мн.ч.
1) куран, нарман
2) куртан машина
   конные грабли вӧлӧн куртан машина
   тракторные грабли тракторӧн куртан машина
м. мырддьӧм, перкйӧм, грабитӧм
м. каржа, кӧжа, гальки; галя из; дрӧбитӧм из
   посыпать дорогу гравием каржаавны туй
-ая, -ое
каржаа; галькиа; каржаалӧм, галькиалӧм
   гравийный грунт каржаа муйӧж
   гравийная дорога каржаалӧм туй
-ая, -ое
сёртан, гравируйтан
   гравировальная игла сёртан ем
   гравировальная машина сёртан машина
несов. что, на чём сёртны, гравируйтны
ж.
1) сёртӧм, тренируйтӧм
2) сёртӧм гижӧд, сёртӧм серпас
   украсить гравировкой мичмӧдны сёртӧмӧн
м. то же, что: гравёр в 1 знач.
ж. сійӧ жӧ, мый: гравировщик
-ая, -ое
гравитация (в функции опр.); ӧта-мӧд бердӧ кыскан
   гравитационная энергия кыскан вын
   гравитационный метод обогащения полезных ископаемых мупытшса озырлун гравитацияӧн озырмӧданног
   гравитационный транспорт ас сьӧктаӧн ветлан транспорт
ж. физ. гравитация (став мир пасьталаысь быдтор ӧта-мӧд бердӧ кыскӧм)
ж. гравюра (сёртӧм серпас)
   гравюра на дереве пу вылӧ сёртӧм
   плоская гравюра шыльыд гравюра; шыльыда сёртӧм
   выпуклая гравюра мыгӧра гравюра; мылькъя гравюра; мыгӧрӧн сёртӧм
   углублённая гравюра джудждӧдӧм гравюра
м.
1) гравёр; сёртысь
   гравёр по меди ыргӧн сёртысь
   гравёр по камню из сёртысь
2) гравюра вӧчысь
м.
1) шер, йи шер
   дождь с градом шер сора зэр; йи зэр
   град пошёл неожиданно шер мӧдӧдчис виччысьтӧг
   град побил посевы йи зэр жугліс кӧдзаяс
2) перен. чего шер мында; зэв уна; помтӧм
   под градом пуль перен. шер моз локтысь пуляяс улын; пуля шер улын
   град снежных комков бросили в него зэв уна лым мач лыйисны сылы
ж. книжн. ӧта-мӧд бӧрся тэчӧм; дорвыв тэчӧм
ж. тех. градирня
1) сола ва пакмӧдантор
2) пӧсь ва кӧдздӧдан (промышленносьтын)
сов. и несов. тех. что пакмӧдны (сола ва)
с. шерӧн жугӧдӧм
   защита посевов от градобития шерӧн жугӧдӧмысь кӧдзаяс видзӧм
-ая, -ое
йи зэра, шера
   градовая туча йи зэра кымӧр
нареч. шорӧн; дзулькйӧн
   пот катится градом пӧсь визувтӧ шорӧн
   слёзы льются градом синва киссьӧ шорӧн
с. сійӧ жӧ, мый: градостроительство
м. кар стрӧитысь, архитектор
-ая, -ое
кар стрӧитан
с. кар стрӧитӧм
сов. и несов. что пасъявны тшупӧдъяс; юклыны градусъяс вылӧ
   градуировать термометр пасъявны термометрӧ тшупӧдъяс
м. вынпас; тшупӧд; градус
   угол в 45 градусов нелямын вит градуса пельӧс
   сегодня 20 градусов тепла талун кызь градус шоныд
   у него поднялась температура до 40 градусов сылӧн кыптіс температура нелямын градусӧдз
   крепость вина 10-12 градусов виналӧн выныс дас-дас кык тшупӧд
   ◊ под градусом гажа юра, коддзӧма
м. разг. градусник, термометр
   поставить больному градусник пуктыны висьысьлы градусник
-ая, -ое
тшупӧда, градуса; вынпаса
м. гражданин; неол. карувса
   гражданин России Рочму карувса
-ая, -ое
гражданин (в функции опр.); гражданскӧй; неол. карувса, аскост
   гражданский долг карувса мог
   гражданское право карувса инӧд
   гражданская авиация гражданскӧй авиация
   гражданский кодекс карувса кодекс
   гражданская служба карувса служба
   гражданская война аскост тыш
   гражданская одежда гражданскӧй паськӧм
   акты гражданского состояния карувсалысь оланног пасъялӧм
   ◊ гражданский брак гижсьытӧм олӧм
-ая, -ое
гражданин (в функции опр.); карувсалы лӧсялана
   гражданственное самосознание карувсалы лӧсялана аскылӧм
с. гражданство; неол. карувса статус
   принять гражданство босьтны карувса статус
   получить права гражданства а) лоны пыдди пуктанаӧн; б) шедӧдны карувса статус
   каждый имеет право на гражданство быдӧн вермӧ лоны карувсаӧн
ж. грамгижӧд
   студия грамзаписи грамгижӧд вӧчанін
м. грамм
   четыре грамма нёль грамм
   шестьдесят граммов квайтымын грамм
   ◊ ни грамма (нет) разг. ньӧти, дзик (абу)
м. хим. физ. грамм-атом
ж. хим. физ. грамм-молекула
ж. грамматика
   историческая грамматика история грамматика
   порождающая грамматика чужтан грамматика
   сравнительная грамматика финно-угорских языков финн-угор кывъяс орччӧдан грамматика
-ая, -ое
грамматика (в функции опр.)
   грамматический строй языка кывлӧн грамматика тэчас
   грамматические особенности грамматика торъялӧмъяс
   грамматический ряд кыввизь
м. граммофон
-ая, -ое
граммофон (в функции опр.)
   граммофонная игла граммофон ем
ж.
1) сёртӧд; гижӧм-лыддьысьӧм
   грамоту не знал сёртӧд эз тӧдлы
   учиться грамоте велӧдчыны гижны-лыддьысьны
   грамота давалась мне легко ме велӧдчи кокниа
2) грамота
   почётная грамота почёт грамота
   древние грамоты важся грамотаяс
   похвальная грамота ошкан грамота
   отзывная грамота вештан (чӧвтан) грамота
   ратификационная грамота вынсьӧдан грамота
   ◊ китайская грамота смотри: китайский
   ◊ филькина грамота смотри: филькин
м. уст. ирон. велӧдчӧм морт
нареч. кужӧмӧн, тӧдӧмӧн
   говорить грамотно сёрнитны тӧдӧмӧн
   писать грамотно тӧдӧмӧн гижны
ж. тӧдӧм; тӧдӧмлун
   политическая грамотность политика тӧдӧм
   техническая грамотность техникаысь тӧдӧмлун; техника тӧдӧм