1) ангел
Кажне еҥын шкенжын суксыжо уло, маныт.
2) святой (о человеке, характере)
Суксо илыш. Суксо айдеме. Суксо кумыл. Тый суксо улат, суксо чонан. Тудо суксо дене иктак.
священный
Сукчо сар. Сукчо паша. Сукчо куан. Элым аралымаш ‒ сукчо порыс.
заслуженный, достойный; компенсированный, возмещённый
Шочмо мландылан, йӧратыме Герой-Авалан тиде лиеш эн суапле да сулалтше пӧлек (В.К.)
откупить, компенсировать
Мыйын машинам шукертак шкенжым сулен. Еҥ кӱшеш ынем иле, шкемым шке сулынем (МЭ)
заслуженный
Сулло пашаеҥ. Сулло артист. Сулло сӱретче. Нигунам, сӧрвален, сулло лӱмым йодын омыл (Куг.)
впасть в грех
Ала куку муралта, сулыкаҥын сӧрен шӱдӧ ийым: ку-ку? (В.К.)
выкуп; откуп
Аҥыра улат тый, чылт дурак, сулышым налын моштен отыл (С.Ч.)
незапирающийся
Сурадыме шондык.
замок, молния, застёжка
Тудыжо (Александр Сергеевич) у кемын суралтышыжым луштараш полшыш (В.Б.)
запирание, помещение под замок
Суралымашке логалаш. Суралымаш деч утлаш. Суралымаште шинчаш. Кевыт кечывалым кечыгут суралымаште шинча (Онч.)
хром
Суран кем. Суран пальто. Суран пальтоэтше улыс, эше мо кӱлеш (МЭ)
седой, поседевший
Илалше, сураҥше вуян ӱдырамаш омсам комдык почо (В.Б.)
опечатать
Серышым сургучлаш. Пӧлемым сургучлаш.
удовлетворить (потребности), доставить удовольствие
Выньык дене могырым сурлыктараш. Муро дене чоным сурлыктараш. Ойлымет дене мыйым йӧршеш сурлыктарышыч.
подзолистая почва
Мемнан кундемыште утларакше суррок, сандене кинде начар шочеш.
бог языческий (с.-з.)
Суртанлан суат Юмылан кумалын сӧрымӧ семынак кумалыт.
домовой
Таргылтыш, суртводыж, ия монь уке, манын туныктат (Ю.А.). Суртводыж шинчеш ӱстелтӧрыш (В.Из.)
домашние животные
Суртвольыкым ашнаш.
завхоз
Мемнан институтышто суртвуй ‒ ӱдырамаш.
домашняя птица
Пӧртанур да Ермучаш ялна воктене лишыл жапыште сурткайыкым ашныме фабрике-влак кушкын шогалыт (МЭ)
домоводство
Сурткӧргӧ сомыллан тунемына.
домохозяин
Суртоза колымеке, тудым ватыже алмаштен (МК)
место исчезнувшего дома
Эрге-ӱдыр, монден ялысе аваштым, огыт тол гын кеч суртолмым ончалаш (МЯ). Суртолмо пыдалеш осал дечын (Ӧ.Б.)
хозяин дома
Чынжымак, мыйын ватем ‒ сурттӧра (В.К.)
сверчок
Суртшырчык-влакат тиде тымыкым кӱрлаш тоштын огытыл (Г.А.)
утварь
Тоштерыште тӱрлӧ суртӱзгарым погымо.
отрада
Эргым, мыйын сусуэм!
жажда (ММ)
сусыным кандараш утолять жажду
Книга памаш гай: памаш кузе логар кошкышо еҥын сусынжым кандара, книгат тугак ушлан акылым пуа (Куг.)
жаждать, испытывать жажду
Вӱдым… вӱдым… сусынлен йӱла уло кӧргем… (В.К.)
раненый
Янлыкым налын кертат гын веле лӱй. Сусыргышо янлык кая, арамеш йомеш, пыта (МК)
страдать
Чернобыль: чон сусырна (М.К.)
захватывать, прихватывать
Мер каҥашым погеныт водно. Мландым сутлат яришка тӱшка (В.К.)
алчность
Ий еда тыш конден капырым сутлык (В.К.)
поезжанин, участник свадьбы
Сӱанмарий-влак латкандаш имне дене толыныт.
стерлядь
Сӱгыгол лемлан, чынак, нимо ок шу (В.П.)
червоточина
Тудын чоныштыжо сӱгӧ йымен.
1) расписать, разрисовать; иллюстрировать рисунками
Клубым сӱретаҥдаш. Черкым сӱретаҥдаш. Книгам лӱмлӧ сӱретче сӱретаҥден.
2) изображать лит.
Поснак чӱчкыдын тидым сылнымутчын шӱмсем чакналтышлаштыже, пӱртӱс сӱретым сӱретаҥдымаштыже ужаш лиеш (МЛИ)
ненастный, непогожий, серый (о погоде)
Таче кече сӱретке, пылан, кече огеш кой, йӱр йӱрнеже (Ӧ.Б.)
образный, колоритный
Сӱретле каласкалымаш.
образно
Сӱретлен каласкалаш.
образность
Тудын серымашыштыже сӱретлык ок сите.
изображение
Исусын сӱретойыпшо. Омын сӱретойыпшо.
образ
Тӱҥ геройын сӱреттӱсшӧ романыште моштен сӱретлыме.
художник
Марий сӱретче К. Егоров кужу ӱмырым илен шуктен огыл (Куг.)
вести себя нагло, бесцеремонно, нахальничать
Руштшо еҥ сӱрзалана (ММ). Помыжалтын йогын, кӱ гыч кӱш тӧрштыл, монден тӱняжым, сӱрзаланен (В.К.)
бесцеремонность, дерзость, беспардонность
Тудо шке сӱрзалыкше дене пашаеҥ-влакым шке кидйымакше налаш тӧчыш, но ыш лек, шкенжымак кораҥдышт (Онч.). Илен огытыл нуно тудын нар коктынат, а сӱрзалыкышт дене кок пачаш моктанат (В.К.)
стать заносчивым, нахальным, бесцеремонным, обнаглеть
Эркын эҥер помыжалтын. Чучын, тептерже пытен. Но эр велеш сӱрзаштын (В.К.)
сосулька
Кылмен кержалтше куэвӱд сӱсым шиште-влак чӱҥгат (Онч.)
озноб
Могырым сӱсан авалтыш. Вероника Александровна… сӱсаным шижын, шокшо коҥга пелен эҥертен шогале (Куг.)
студёный, промозглый
Эше мыланем келша шыже, юарлыме шыже, шӧртнян, киндан, кунам сӱсандарыше йӱр ок шыже, могайым йӧратен, ӱшане, Левитан (В.К.)
О сайте
Инструкция