целина, целинные земли
Студент годым ме сӧреман мландыш коштынна.
помолвка
Теҥгече сӧремйӱышым эртарышт.
обязательство
Сӧрыкым налаш. Сӧрыкым шукташ.
обязать
Пашам тачак ыштен пытараш сӧрыкташ. Сӧрыкташ: заводым кок ийыште чоҥен шукташ.
обещание, обязательство (официальное)
пайремле сӧрымаш торжественное обещание
клятва, присяга
Сӧрыммутым пуаш. Сӧрыммутым ойлаш.
обещанное
Сӧрымым шуктыман.
обещание, слово (личное)
Мый тылат нимогай сӧрышымат пуэн омыл.
пучок мха
Моко сӧсна. Кок сӧсна регенчым погышым. Ожно марий куд метрат пеле лопкытан да тыгаяк кужытан пӧртым чоҥаш кудло сӧсна деч шагал огыл регенчым поген (МК)
свинушка бот.
Сӧснагурезе лекташ тӱҥалын.
свинство
Сӧсна сӧсналыкшым сӧсналак почо ‒ тошкен, пургед пытарыме йыраҥ (В.К.)
прекрасный
Спай пӧрт. Спай вургем. Спай ӱдыр. Ӱдырын капкылже спай (Ӧ.Б.). Кочмо-йӱмӧ сийже, сай илыме пӧрт лийже спай (С.Ч.)
превосходный
Пеледыш пайрем ‒ калыкнан эн спайле пайремже (Ю.А.)
ключ тех.
Луан сравоч. Латкокытан сравоч. Сравоч дене гайкым пӱтырат.
кругом, везде
Ял лишне сово кумдык ото, чодыра ‒ степ тумыш-тумышан (В.К.)
стерилизовать (обеззараживать)
Стерилизоватлен шуктымеке, банкым сайын гына петырен шындаш кӱлеш (МЭ)
стерилизованный
Банкым угыч стерилизоватлыме огыл (МЭ)
лесник арх.
‒ Ончалза-ян, икшыве-влакем, могай стрльок толын лектын эше тышке, ‒ мане урава (МЭ)
1) заслуга
Туныктымаште суапшылан тудлан сулло лӱмым пуэныт. Суап покшелне сулык лук ‒ тый тидым тыгерак луд (В.Из.). Но ме умылена суапым тӱрлын (В.К.)
2) услуга, одолжение
Пырдыж воктене увертарымаш кеча: тыште тыгай суапым налаш лиеш ‒ ӱпым тӱредыкташ, вургемым ургыкташ, йолчиемым олмыкташ. Тый мылам ик суапым ыште-ян: эрла марте тӱжем теҥге оксам кӱсын пу.
3) великодушие
Тушман-влак шыде лияш туныктат мемнажым, а коммунизм суаплан туныкта (В.К.)
заслуженный
Кугу суапан айдеме.
благоволить
Тулык икшыве-влаклан полшымо поро пашаш ушнаш тудым верысе якын суапаҥден (Онч.)
дом быта
Суапкудыш ӱп тӱредыкташ мийышым.
Ⅰ
наградить
Орден дене суапландараш. Чапкагаз дене суапландараш. Тудым Эстон виктер шке орденже дене суапландарен.
Ⅱ
благословить
Кугу пашалан суапландараш. Кугу кредалмашке лекташ нуным тысе епископ суапландарыш. Юмо нуным суапландарен каласен (БЛ)
благословенный
Суапландарыме кундем. Суапландарыме паша. Суапландарыме мут.
обслуживать
Сату налше-влакым ты кевытыште сайын суаплат.
благородный, возвышенный
Суапле паша. Суапле шонымаш. Суапле ошкыл. Суапле тӱҥалтыш.
Ⅰ
благородство
Теве кушто йомакысе келшымаш вийын да илыше вӱдын чыныш савырныше суаплыкше (В.К.)
Ⅱ
услуга
Торгайыме суаплык. Илыш-касыш суаплык.
обслуживание
Тиде кевытыште суаплымаш пеш сай.
премия
Сай пашажлан суапоксам пуэныт.
награда
Тудын суаптарже шуко уло: орден, медаль-влак, чапкагаз, т.м.
1) гонорар, вознаграждение
У книгатлан мыняр суаптӱлышым нальыч вара?
2) пошлина
Кугыжаныш суаптӱлыш. Машинам вес эл гыч кондыш, кугу суаптӱлышым тӱлашыже вереште. Паспортым налме годымат суаптӱлышым тӱлыман.
Ⅰ
праведность, благочестие
Суат илыш дене илаш. Суат айдеме. Суат памаш.
Ⅱ
святыня
Калык суат. Религийын суатше. Чумбылат кӱ ‒ марий калыкын суатше.
освятить
Черкым суатлаҥдараш. Шарныктышым суатлаҥдараш. Пӧртым суатлаҥдараш.
священный
Суатле вер. Суатле кӱсото. Элым аралаш ‒ кажне еҥын суатле порысшо.
завет, заповедь
Тошто сугынь. У сугынь. Библийын лу сугыньжо.
напутственный
Сугыньло шомак.
благословение
Тидлан тудо сугыньым кочаже деч налын.
завещание
Сугыньшомакым тудо эргыжлан возыктен.
судить, осудить
Осалланен коштмыжлан тудым кум ийлан судитленыт.
осуждение
Судитлымаш деч тудо садак утлен ыш керт.
судопроизводство
Судйӧндартышым мемнан дене рушла наҥгаят.
судопроизводство, судебное дело
Судкоклам пала, кузе кӱлеш судышто кутыраш. Судкоклам кошташ (Ӧ.Б.)
преступный, уголовный, криминальный
Судкорным кошташ. Судкорныш логалаш. Судкорным тошкаш.
уголовное дело
Тиде осаллык шотышто судпашам тарватыме.
студень
Тӱтыражым суйындо семын теркеш пыштен кочкаш ямдылалтат (Ю.Г.)
1) порука, ручательство, гарантия
Сукым пуаш. Сукыш налаш иктаж-кӧм. Оргамак тыйын сукет лиеш (Онч.). Кумалыт, мелна нерым налыт, вара тудым тулышко кудалтат: сук лийже, маныт (Ӧ.Б.)
2) обет, зарок
Куштырам ӱштын лук: тушманлан шукертак уло вет тыйын сук (С.Ч.)
штамп, шаблон
Шарнеда Вера Бояриновам, тудынат сылнымут мастарлыкше сукармут деч ойырлен (Ю.Г.)
О сайте
Инструкция