восход
Ал ӱжара семын кечынӧлтыш шарла, корем вес велысе селам помыжалтара.
солнцеворот
Кечысавыртыш годым кече ден йӱд тӧр лийыт.
солнечная корона, ореол вокруг солнца
солнечный удар
Кечыгут чаравуян коштмыжлан дыр рвезым кечысолныш перыш.
календарь
Марийын ожно шкенжын кечышотшо лийын.
прич. от кечышташ
Ик кончыш деч вес кончыш кечыштмым еҥ-влак ожсек ужын иленыт (В.В.)
рука об руку
Кид-кида ошкылаш.
лично, с рук на руки
Елюк, лучо Сашатым ӱжын пурто, кидаваш оксам пуынем (Онч.)
физическая сила
Но кидвийлан ‒ уш полыш (В.К.)
кидвий паша физический труд
рукопись
Кидвозышым савыкташ ямдылем. Серышын кидвозышыжо архивеш кодын дыр.
обручать, обручить
Нуным изинекак кидешленыт.
обручение
Оръеҥ-влакым кидешлымашым у черкыште эртарышт.
прич. от кидешлаш
Кидешлыме шергаш.
приручить
Айдеме пийым акрет годымак кидештарен.
приручение
Ир янлык-влакым кидештарымаш айдеме илышыште у йыжыҥым шочыктарен.
мускул анат.
Вашлийын тудым (арбузым) марий каче, кидиге модын ястарен (В.К.). Мочоло тушто весела пиал, кидиге дене модшо, поро кечеш кӱшӧ (В.К.)
1) зависимость
Еҥ кидйымалне илен, илышым вораҥдараш йӧсӧ.
2) зависимый, подвластный, несамостоятельный
Кидйымал калык. Кидйымал илыш деч утлаш кӱлеш.
зависимый
Кидйымалысе калык. Кидйымалысе эл. Кызыт тӱнямбалне кидйымалысе эл эре шагалем толеш.
наручник
Койкыш пыштымеке, тушан кидкепшыл дене пидыныт да оролаш кок еҥым шогалтеныт (МЭ)
кустарь, народный умелец
Мыйын кочам тале кидмастар лийын.
декоративно-прикладное искусство
на вытянутых руках
Гармоньжым кидмуча гына шупшылал-шупшылал колта (В.К.)
ремесло, промысел
Пашавер укелан кӧра кызыт шукышт кидмучаш паша дене толашат.
пожитки, барахло; манатки, шмотки
Кидмучаш погем дене Марий Эл дене чеверласышым (Ю.Г.)
рукомойник
Пӧртӧнчыл мучаште кидмушмо кеча.
ручная кладь
киднумалтыш аралыме вер камера хранения ручной клади
рукодельница, мастер по рукоделию
Кидпашаче-влакын арверыштым ужалат.
расписаться, подписаться
Тыште айдеме кидпышташ тунемын.
подпись, роспись; расписка (документ)
Кидпыштышым возет гын, оксам налат.
аплодисменты
Зал кидсовышеш сургалте.
запястье (ММ)
Рвезым кидшарчаже гыч руалтыш.
перстень
Мучашдыме вет кидшергаш веле лиеш (Ф.М.)
наручник
Тимошенколан Российыш толаш верештеш, а тыштыже тудым кидшинчыр вуча (МЭ)
осязание
Чыла тидым мый шке кидшӱмем дене шижам.
зарница
Кавадӱрыштӧ киндыволгенче волгалтеш.
киносказка
Кинойомак лишыл жапыште чынышкак савырна мо вара? (А.Г.)
засемениться, поспевать
Шудо кичкаҥеш. Какшан сер ӱмбалне ломбо шемын койын кичкаҥеш (В.К.)
прич. от кишланаш
Поро тӱҥалтыш икмыняр еҥын кишланымыштлан кӧра илышыш пурыде кодо.
преисподняя, ад
Урзыш (тушман-влакым) шӱрашла кудалтыш кишподыш (В.К.)
владелец подземного царства
Тӧчыш узьмакыш капкам тӱкалаш… но поктылеш кияматтӧра (В.К.)
собутыльник
Вара таҥасен йӱына. Ончалына, могай тый кленчадос улат? (В.Д.-О.)
дело (папка для документов)
вуйъеҥ кнага личное дело
1) грамотный
Мӧҥгыжӧ Микита кнагаче семын пӧртыльӧ.
2) книжник
Кнагаче ден фарисей-влак яжарланен илыме ӱдырамашым кондат да покшеке шогалтат (Онч.)
библиотека
С. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудо.
проказа мед.
Исус каласен: «Шонем, эрне». Да тунамак коваштычерже пытен (ЛПУ)
модный; нарядный
Ковыра костюм. Ковыра ката. Вуйыштыжо ‒ ковыра теркупш, а теркупш йымалныже ‒ мардеж (В.К.)
щеголять, красоваться, форсить
Коклан-коклан лудшыеҥ ончылно автор полмезын ковыртатылынрак колта (В.К.)
О сайте
Инструкция