Марийско-русский словарь неологизмов

1ар

Ⅰ
1) совесть; приличие, порядочность
    Арже уке. Аржым йомдарен.
2) нравственность, мораль
    Йолко еҥ, оксаҥын, пазареш пунаҥын, аржымат ужален кертеш (Ф.И.). Ар деч посна илаш ок лий.
Ⅱ
соображение, толк
    Туге йӱын шынден, нимо аржат кодын огыл. Шоҥгемынам, аремат ынде пыташ тӱҥалын.

2аралтыш

оберег
Тӱр акретгодсо марийлан аралтыш семын лийын (Онч.)

3аралче

защитник
Эл аралче. Аралче кече.

4арамшомак

поклёп, напраслина, навет
Арамшомаклан вет лӱмын статья уло (Ю.Г.)

5аран

Ⅰ
малодушный
Лӱдшӧ еҥым аран чонан маныт (Ф.И.)
Ⅱ
табун
Имне-шамыч коштыт аранышт дене (Ӧ.Б.)

6аранланаш

сбиться в табун
Мыйын имнем тудын имне дене аранланен улыт, эре иквереш коштыт (Ӧ.Б.)

7арвернумалше

носильщик
Арвернумалшын оравашкыже чемоданжым пыштышым, да тыгеракын поезд деке каяш тарванышна (Куг.)

8арвуй

мыслитель, мудрец; аксакал
Арвуй-влак пече воктене ала-мом каҥашен шинчат. Чалӱпан арвуй-влак, ӱстел йыр погынен шинчын, илыш радамым пеш шергелат.

9ардыме

неприличный; безнравственный, аморальный
Ардыме койыш-шоктыш. Ардыме илымаш.

10ардымылык

непорядочность; безнравственность, аморальность

11аркамбал

возвышенность геогр.
Виче аркамбалне чашкер кушкын шогалын.

12арканлаш

заарканить
Имньым кандыра дене арканлен кучышт. Ӱдырым арканлаш. Рвезым арканлаш.

13армай

палач
Кӱзанӱштӧ дене тудын тупшым, кӱзӧ дене пӱчкеден армай (О.И.). Вурсым Москошто таптен товареш, налын Чарлаште армайым тареш (В.К.)

14арсыр

глупый, бестолковый; неразумный, тупоумный
Арсыр айдеме. Мемнан вуйлатышына ялт арсыр.

15артаман

станок
Пӧрдымӧ артаман. Артаман дене ожно вынерым куэныт.

16артем

вешалка
Пальтоэтшым артемыш саке.
таҥастаре: ишке

17артемер

гардероб, гардеробная

18артер

механизм (ММ)
Пудештарыме артер. Шагат артер. Машинан артерже.

19артистланаш

кривляться, паясничать, ломаться
Анис Аня эше шокта, Лазыр Эчук артистлана (Ю.Г.)

20артык

Ⅰ
излишество, излишек
    Мылам артыкше ок кӱл. Кычалтылеш: мочоло лийын артык, кузе ышташ кӱлеш, кузе каяш (В.К.)
Ⅱ
промысел
    Артыкыш кошташ. Артык дене пӧрдаш.
Ⅲ
совесть
    Икте-весым шӱктарат, игылтыт, мыскылат, лапкаҥдат. Артыкыштым монденыт.

21артыкланаш

промышлять
Артыкланен кошташ.

22аруаҥдаш

навести порядок, чистоту; прибрать
Ончо, илыме вержым теве кузе аруаҥден шынден.

23аршаш

гирлянда
Тул аршаш. Лампычке аршаш.

24аршынпондо

аршин (приспособление для измерения длины)
Кинде мешакым сакалтен, аршынпондым тоялен.

25арык

Ⅰ
сухощавый
Чурийже арык.
Ⅱ
вешняк
Пӱяште шошылан арыкым почыныт.Кугу вӱдыштӧ арык гыч вӱдшӧ эре йоген шога (ММ)

26арым

заём
Кугыжаныш арым. Арымеш пуаш.