с.
1. пыл
кучевые облака кашталаныше пыл ора-влак
2. перен. ора
облако пыли пурак ора
◊ витать в облаках илыш деч ӧрдыжтӧ лияш, илыш деч кораҥаш
сов. кого шыматаш, семалаш
обласкать малыша изи йочам шыматаш
ж. пылан лиймаш (улмаш), пылаҥаш, пылан игече
прил. пыл; пылан
облачное небо пылан кава
сегодня облачно таче пылан игече
с.
1. (действие) куштылемдымаш, иземдымаш
облегчение веса конструкций конструкцийын нелытшым иземдымаш (куштылемдымаш)
2. (чувство успокоения) куштылеммаш, иземмаш
почувствовать облегчение куштылеммым шижаш
сов. ияҥаш, ий налаш, ий дене леведалташ
самолёт обледенел самолёт ияҥын
сов. йогешташ, його лияш, йогыш каяш
сов.
1. кого-что (со всех сторон) йыр леведаш, йыр пижаш
грязь облепила сапоги кемыш лавыра йыр пижын
2. что чем (оклеить) йыр пижыктылаш, пижыктыл(ын) пытараш
облепить забор объявлениями савареш увертарымаш-влакым пижыктыл пытараш
сов. что
1. мучко чоҥештыл(ын) савырнаш
облетать всю Европу пӱтынь Европа мучко чоҥештыл савырнаш
2. (испытать в полёте) чоҥештен тергаш
облетать самолёт самолётым чоҥештен тергаш
м.
1. (внешний вид) тӱс, сын
облик города олан тӱсшӧ
2. (характер, склад) койыш
сов. кого-что чем
1. (окатить) йӱштылташ, чывылташ, опталаш
облить голову водой вуйыш вӱдым опталаш
2. (замочить, запачкать) велаш, велен амырташ
облить скатерть супом ӱстембалшовычыш шӱрым велаш
◊ облить кого-либо грязью иктаж-кӧн ӱмбак лавырам кышкаш, шӱктараш
сов. чем
1. йӱштылалташ, чывылгаш
облиться холодной водой йӱштӧ вӱд дене йӱштылалташ
2. (покрыться) леведалташ
облиться потом чот пӱжалташ, вӱд кашка гай лиймешке пӱжалташ
облиться кровью чот чевергаш, вӱрланаш
несов.
1. кого-что (разоблачать) тӱжвак(е) лукташ, чараш(ке) лукташ
2. что (обнаруживать) ончыкташ
всё обличает в нём большие способности чылажат тудын кугу усталыкшым ончыкта
сов.
1. кого-что чем (окружить чем-либо) опташ, йыр опташ
обложить клумбу дёрном клумбо йыр сӧремым опташ
2. что (облицевать) леведаш
3. что (покрыть сплошь) леведаш, петыраш
тучи обложили небо кавам пыл петырен
4. кого-что воен., охот. (осадить, окружить) йыр авыраш
5. кого-что чем (штрафом, налогом) тӱлыкташ, пуаш
обложить налогом налогым тӱлыкташ
сов. чем
1. (обложить себя) шке йыр опташ (оптен шындаш)
обложиться книгами шке йыр шуко книгам оптен шындаш
2. (покрыться сплошь — о небе) йыр леведалташ, петыралташ, шымарланаш
небо обложилось тучами кава пыл дене петырнен
ж. ком (книган, тетрадьын)
сов. кынерташ, кынертен шындаш
сов. кынерташ, кынертен шинчаш
сов. что тодышташ, тугыштылаш, тодышт(ын) пытараш (налаш), тугыштыл(ын) пытараш (налаш)
обломать засохшие сучья кошкышо укшлам тодышт налаш
сов. тодылалташ, тугалташ
ветка обломалась укш тодылалтын
м. ямщик оҥа (ямщикын шинчыме оҥа)
сов. чаравуян лияш, чаранаш
сов. кого-что ойырен (сайлен) налаш
облюбовать себе костюм шкан костюмым ойырен налаш
сов. кого-что
1. шӱраш, шӱрен шындаш
обмазать печь глиной коҥгаш шуным шӱрен шындаш
2. разг. (запачкать) амырташ, амыртен пытараш
обмазать всё платье уло платьым амырташ
сов. разг. амыргаш, амырген пыташ
сов. что во что чыкалташ, тушкалташ
обмакнуть перо в чернила перам чернилаш тушкалташ
м.
1. (действие) шойыштмаш, шояклымаш, ондалымаш
2. (заблуждение, ошибка) шоя(к), ондалчык, ондалалтмаш
◊ ввести в обман ондалаш
впасть в обман ондалчыкыш верешташ, ондалалташ
обман зрения шинчалан кончымаш
прил. шояк, ондалчыкан
добыть что-либо обманным путём иктаж-мом ондален налаш
сов. кого-что шойышташ, шояклаш, ондалаш
сов. в ком-чём ондалалташ
прил. ондалышан, ондалчыкан
обманчивая погода ондалчыкан игече
сов. кого-что почкалташ
обмахнуть пыль с книг книга гыч пуракым почкалташ
сов. и однокр. чем рӱзалташ, солалташ
сов. куакшемаш, талякаҥаш
река обмелела эҥер куакшемын
м.
1. (по гл. обменять) вашталтымаш, вашталтылмаш
обмен билета билетым вашталтымаш
2. (по гл. обменяться) ваш-ваш палдарымаш
обмен опытом опытым ваш-ваш палдарымаш
3. эк. вашталтымаш, вашталтылмаш, ваш-ваш вашталтылмаш
обмен товарами сатум ваш-ваш вашталтылмаш
◊ обмен веществ смотри: вещество
сов. кого-что вашталташ
обменять книгу в библиотеке библиотекыште книгам вашталташ
сов.
1. кем-чем ваш-ваш вашталташ, вашталталташ
обменяться книгами книгам ваш-ваш вашталташ
2. чем перен. ваш-ваш палдараш (каласкалаш)
обменяться опытом опытым ваш-ваш палдараш
◊ обменяться взглядами ваш ончалаш
обменяться приветствиями ваш саламлаш
сов. разг. ӧрт лекташ, колышо гай лияш
обмереть от испуга лӱдмӧ дене колышо гай лияш
сов. кого-что
1. (измерить по всем направлениям) висаш, висен налаш
обмерить комнату пӧлемым висаш
2. (недомерить) ондален висаш
сов. разг. (ошибиться при измерений) йоҥылыш висаш, висыме годым ондалалташ
сов. что ӱштылаш, ушташ, ӱштын шындаш
обмести потолок потолокым ӱштылаш
сов. что
1. (обшить) шӧргаш, шӧрген шындаш
обметать петли полдыш рожым шӧргаш
2. безл. разг. йораҥаш
губы обметало тӱрвӧ йораҥын
сов.
1. (оговориться) йоҥылыш пелешташ (каласаш)
2. (сказать) пелешташ
он не обмолвился ни словом тудо ик мутымат пелештен огыл
сов. что йӱштылан налыкташ
обморозить щёки шӱргым йӱштылан налыкташ
сов. йӱштӧ налаш, йӱштылан налыкташ
йоҥлымаш, вӱрлымаш
падать в обморок уш каен йӧралташ, вӱрлаш
прил. уш кайыше, уш кайыме
обморочное состояние уш кайыме гай лиймаш
О сайте
Инструкция