терминов: 83
страница 1 из 2
сов. что во что
1. пуртен (керын, шуралтен) шындаш, руал(ын) шындаш
    всадить топор в бревно товарым пырняш руал(ын) шындаш
2. (выстрелив, попасть) лӱен логалташ
    всадить пулю в стену пулям пырдыжыш лӱен логалташ
м. имнешке
опр.мест. мн.ч. (ед.ч. весь м., вся ж. всё с.) чыла, чылан(ат)
    мы все ме чыланат
    вы все те чылан(ат)
    они все нуно чылан(ат)
нареч. (постоянно; вечно) эре, кеч-кунамат, керек-кунамат, чыла годымат
    материя существовала всегда филос. материй эре лийын
прил. эре (чӱчкыдын) лийше, эре (чӱчкыдын) толшо
нареч.
1. (итого) чылаже, чумыржо
    израсходовано всего сто рублей чылаже шӱдӧ теҥгем пытарыме
2. (только лишь) улыжат, чылажат
    работа началась всего два месяца назад паша улыжат кок тылзе ончыч гына тӱҥалын
    ◊ всего навсего улыжо-укеже
    всего-то чылажат, улыжат
    только и всего чылажат (улыжат) тиде веле
    всего хорошего чыла сай лийже
ж. сандалык, тӱня
сов. кого-что илаш пурташ; пурташ
    вселить в новый дом у пӧртыш илаш пурташ
    ◊ вселить надежду умландараш
    вселить страх лӱдыкташ
сов. илаш пураш
нареч. чыла семынат
    всемерно помогать чыла семын полшен шогаш
прил. чыла семын
нареч. шым гана
нареч. шымытын
прил. тӱнямбалсе, пӱтынь тӱнясе, всемирный
    всемирная история всемирный историй
    всемирная известность пӱтынь тӱнялан палыме
прил. пӱтынь калыкын
    всенародное дело пӱтынь калыкын пашаже
прил. чыла вере лийше (ыштыме), всеобщий
    всеобщее избирательное право чылалан пуымо сайлымаш права
нареч. разг.
1. (серьёзно) серьёзно
2. (основательно) кӱлынак
    всерьёз взяться за дело пашашке кӱлынак пижаш
с. кугу вий, чыла ыштен кертмаш
прил. кугу виян, чыла ыштен кертше
нареч. чыла могырымат, чыла шотыштат
прил. чыла могырымат, чыла шотыштат лийше
    всестороннее развитие чыла шотыштат вияҥмаш
нареч. пӱтынек, тӱрыснек, тичмашнек, вуйге
    он всецело занят работой тудо пунге пашаш пижын
прил. чыла кочшо
    всеядное животное чыла кочшо животный
союз и частица туге гынат, кеч-кузе гынат, кеч-мо гынат
    всё-таки я не верю туге гынат, мый ом ӱшане
сов. на что удыркален кӱзаш (кӱзен шинчаш)
    вскарабкаться на дерево пушеҥгыш удыркален кӱзен шинчаш
нареч. тӧрген
    лошадь с места пошла вскачь имне вер гычшак тӧрген кудалаш тӱҥале
сов. кого-что
1. (кинуть вверх) кӱш(кӧ) кудалташ, кӱш(кӧ) шуэн колташ
2. (быстро, поднять) нӧлтал(ын) пышташ, нӧлтал(ын) колташ
    вскинуть мешок на плечо мешакым ваче ӱмбаке нӧлтал(ын) пышташ
    вскинуть голову вуйым нӧлтал(ын) колташ
сов. что шолташ, шолаш пурташ
    вскипятить воду вӱдым шолташ
сов. шолаш пураш
прил. тӱрка, шала, оваргыше
    всклокоченные волосы тӱрка ӱп
сов.
1. что лойгыкташ, тарваташ, лӱҥгыкташ
    ветер всколыхнул рожь мардеж уржам тарватыш
2. кого-что перен. тарваташ, нӧлталаш, йол ӱмбак шогалташ
сов.
1. (заколебаться) тарванаш, лӱҥгалташ, лойгалташ
2. перен. тарванаш, нӧлталташ, йол умбак шогалаш
нареч. ӱмбач(ын), тӱжвач(ын)
    об этом сказано вскользь тидын нерген ӱмбач гына каласыме
нареч. вашке, изиш лиймек
    он вскоре вернулся домой тудо мӧҥгыш вашке пӧртыльӧ
сов. кого пукшен (ончен) кушташ
сов.
1. во что, на что тӧршташ, тӧрштен шогалаш (пураш, кӱзаш)
    вскочить на лошадь кушкыж шинчаш
    вскочить в вагон вагоныш тӧрштен кӱзаш
2. (быстро подняться) тӧрштен кынелаш
    вскочить с места вер гыч тӧрштен кынелаш
3. перен. разг. лектын шинчаш
    на лбу вскочила шишка саҥгаш мугыльо лектын шинчын
сов. чтоупотребляется лишь в составе выражений:
    вскружить голову кому-либо иктаж-кӧн вуйжым аҥыртараш
сов.
употребляется лишь в составе выражений:
    голова вскружилась вуй аҥыргыш
сов. что
1. (распечатать) почаш, почын ончаш
    вскрыть конверт конвертым почаш
2. перен. тӱжвак(е) лукташ, пален налаш
    вскрыть недостатки ситыдымашым тӱжвак(е) лукташ
3. мед. пӱчкедаш, пӱчкеден ончаш
    вскрыть труп колышым пӱчкеден ончаш
сов.
1. (о нарыве) шуй лекташ
2. перен. (обнаружиться) тӱжвак(е) лекташ
3. (освободиться ото льда) почылташ, ий каяш
    реки вскрылись эҥер-влак почылтыныт
нареч. разг. теммеш(ке), шер теммеш(ке)
    всласть поесть шер теммеш кочкаш
нареч.
1. почеш
    идти вслед за кем-либо иктаж-кӧн почеш каяш
2. в знач.предлога с дат.п. почеш
    смотреть вслед кому-либо иктаж-кӧн почеш ончаш
предлог с род.п. верч(ын), кӧра
    вследствие болезни черланымылан кӧра
нареч. разг. сокырла, ончыде, палыде, шинчыде
    браться за дело вслепую палыде пашашке пижаш
нареч. йӱкын
    читать вслух йӱкын лудаш
сов. во что тӱткын колышташ
    вслушаться в разговор кутырымым тӱткын колышташ
сов. в кого-что тӱслен ончалаш
нареч.
употребляется лишь в составе выражений:
    сварить яйцо всмятку муным пеле кӱкташ
сов. что шупшын шындаш (налаш, пытараш)
    ◊ всосать с молоком матери изи годымак пален налаш
сов.
1. шупшылалташ
    вода всосалась в землю вӱд мландыш шупшылалтын
2. пижаш, пижын шинчаш
    пиявка всосалась в ногу чывытан йолыш пижын шинчын